Saffat suresi ayet 11
Şimdi onlara soruver, onlar mı yaradılışça daha kuvvetli, yoksa bizim diğer -yaratmış olduklarımız mı?. Şüphe yok ki, biz onları yapışkan bir çamurdan yarattık.
Bu mübarek âyetler de haşr ve neşrin vuk'u bulacağını isbat için Allah'ın kudret eserlerine dikkatleri çekiyor. Öyle uyanma vesilesi olan delillere, nasihatlara karşı
inkarcıların pek cahilce olan iddialarını, hareketlerini teşhirde bulunuyor. Onların korkunç bir sesin tesiriyle ne gibi hakir bir hâlde mahşere sevkedileceklerini ihtar buyurmaktadır. Şöyle ki: Ey Yüce Peygamber!. Sen Allah'ın birliğine, ilâhi kudrete ait delilleri zikretmiş bulunuyorsun. (İmdi onlara) 0 kıyametin vukuunu inkâr eden Mekke-i Mü ker reme'd eki müşrikleri kınamak ve susturmak için (soru ver) sana cevap versinler, (onlar mı) 0 müşrikler mi (yaradılışça daha kuvvetli) daha ziyade bir san'at ve kuvvet eseri (yoksa bizim) yüce zatının (yaratmış olduklarımız mı?.) daha kuvvetli!. Evet.. Bir kere düşünmelidirler ki, kendi şahısları mı daha büyük bir kudret eseridir, yoksa melekleri mi, gökler mi, yerler mi, bunlardaki çeşitli varlıklar mı?. Elbette ki, bunların, bu çeşitli kudret eserlerinin yanında o inkarcıların varlığı inkarcı derecede kalır, bunu kendileri de itiraf ederler. (Şüphe yok, biz onları) 0 insanları onların aslı olan Hz. Adem'i (yapışkan bir çamurdan yarattık) artık onlar ile o diğer muazzam yaratılış eserleri, haddizatında, yaratılış itibariyle, eşit olabilir mi?. Elbette ki, olamaz. 0 halde o kadar güzel, eşsiz ve muazzam âlemleri, varlıkları yoktan var etmiş olan bir Yüce Yaratıcı, o insanları öldürdükten sonra tekrar yaratamaz mı?. Ne için bunu düşünüp de o ahiret hayatını tasdik etmiyorlar. Bunu inkârlarında deva m edip duruyorlar. Bu ne büyük bir ilâhi kınama ve ne muazzam bir ilâhi delildir!.
Saffat suresi ayet 12
Evet.. Sen hayrete düştün, onlar ise alay ediyorlar.
Ey Yüce Peygamber!. (Evet.. Sen teaccüp ettin) 0 kadar kudret eserlerin meydanda iken o müşriklerin Allah'ın birliğini, ahiret hayatını inkârda bulunduklarından dolayı teaccübe düştün, onların o cahilce hâllerinden dolayı teessüfte bulundun, onların imân edeceklerini ümid ediyordun (onlar ise alay ediyorlar) senin bu teaccübünü takdir edemezler, bilâkis bundan dolayı maskaralığa cür'et gösterirler.
Saffat suresi ayet 13
Ve onlara nasihat verildiği zaman, düşünüp nasihat kabul etmezler.
0 müşrikler o kadar kabiliyetsiz kimselerdir ki, 0 Yüce Peygamberi tasdik etmezler, (Ve onlara nasihat verildiği zaman) Kur'an-ı Kerim'in âyetleri okunarak kendileri cehaletten, ahlâksız hareketlerden men edilmek istenildiği vakit onlar bunu (düşünüp nasihat kabul etmezler.) yine inkârlarında ısrar edip dururlar, o iyiliksever ihtarı takdir edemezler.
Saffat suresi ayet 14
Ve bir mucize gördükleri vakit de onunla alay eder dururlar.
Evet.. Onlar kendi kâfirce kanaatlerinde ısrar eder dururlar. (Ve bir mucize gördükleri vakit de) ayın yarılması gibi bir hârika gözlerinin önünde vücude geldiği hâlde de yine imân etmezler, fikir değiştirmeye muvaffak olmazlar, bilâkis (onunla alay eder dururlar.) öyle edepsizce bir hale cür'et gösterirler.
Saffat suresi ayet 15
Ve dediler ki: Bu, bir apaçık büyüden başka değil.
(Ve) öyle bir mucizeyi gördükleri hâlde yine inkârlarına, alaylarına devam ederek (dediler ki: Bu, bir apaçık büyüden başka değil.) onlar o kadar fevkalade bir kudret eserini, bir risalet delilini müşahede ettikleri hâlde yine fikir değiştirmezler, inkârlarını böyle bâtıl bir iddia ile kuvvetlendirmeye çalışır dururlar.
Saffat suresi ayet 16
Ya bizler olduğumuz ve bir toprak ve kemikler olduğumuz vakit mi, bizler mi muhakkak yeniden diriltilmiş olacağız?.
0 müşrikler, yine inkârlarına kuvvet vermek maksadiyle derler ki: (Ya bizler öldüğümüz ve bir toprak ve kemikler olduğumuz vakit mi) öyle bir değişime uğradığımız hâlde dahi yine (bizler mi muhakkak yeniden diriltilmiş olacağız?.) bu mümkün mü?. Bu nasıl bir iddia?.
Saffat suresi ayet 17
Yoksa bizim evvelki babalarımız da mı -öyle diriltilecekler?.-
O öldükten sonra dirilmeyi inkâr eden kâfirler öyle bir hâdiseyi imkânsız göstermek için şöyle de derler: (Yoksa bizim evvelki babalarımızda mı?.) öyle diriltileceklerdir? Bu da garip değil mi?. Nice zamanlardan evvel ölüp gitmiş, mahv ve yok olmuş kimseler nasıl yeniden hayata kavuşturulabilir?.
Saffat suresi ayet 18
Deki: Evet.. Ve sizler zeliller olarak -haşrolunacaksınızdır-.
Cenab-ı Hak da o irfandan mahrum, ilâhi kudreti tefekkürden nasipsiz olan inkarcıları kınamak için Yüce Peygamberine emr ediyor ki: Ey Resulüm!. 0 inkarcılara (Deki: Evet..) Siz de, sizin atalarınız da, yeniden hayata erdirileceksinizdir. (Ve sizler zeliller olarak) İster istemez haşr olunacaksınızdır. Bu, takdir edilmiştir, ve Allah'ın kudreti karşısında pek kolaydır.
Dâhir;
Hakir, zelil, hor, manasınadır. Çoğulu "dâhirûn"dur.
Saffat suresi ayet 19
Çünki o, korkunç bir sesten ibarettir, onlar o zaman hemen bakar dururlar.
Ey inkarcılar!. 0 hâdiseyi, o yeniden hayata erdirilmeyi imkânsız görmeyiniz. (Çünki o) Hâdiseyi meydana çıkarmaya sebeb olacak şey (bir sesten ibarettir) o hâdise ikinci sûra üfürülmekle derhal meydana gelir. Artık (onlar) o yeniden hayata eren insanlar (o zaman hemen bakar dururlar.) derhal hayata erip kendilerini ve kendileri için vâd edilmiş olan şeyleri görmeğe başlar. Öldükten sonra tekrar dirilmeyi inkâr edenler de cehaletlerini anlar, lâyık oldukları âkibetlere kavuşmuş olurlar.
Saffat suresi ayet 20
Ve derler ki: Eyvah bizlere!. İşte bu, ceza günü.
Bu mübarek âyetler de kıyamet gününü inkâr edenlerin o günde nasıl üzüntüler içinde kalacaklarını ve onların kendi eşleriyle ve tapmış oldukları bâtıl mabutlariyle beraber mahşere ve cehenneme sevkedileceklerini haber veriyor ve onların nasıl bir suale tutulmuş ve nasıl bir zelilce vaziyette kalmış olacaklarını ihtar buyurmaktadır. Şöyle ki: O dünyada iken ahiret hayatını inkâr edenler, o âleme sevkedildikleri zaman bunun bir hakikat olduğunu görüp anlamış olurlar. (Derler ki: Eyvah bize!.) Ey helak!, nerdesin, gel sarıl yakamıza ve kendileri veya onlara hitaben melekler derler ki: (işte bu) Müthiş gün, bir hesap ve (ceza günü) şimdi herkes dünyadaki amellerine göre mükâfat veya ceza görecektir.
Bu hâdisenin vukuu muhakkak ve kararlaştırılmış olduğu için bu âyeti kerime de "derler" yerinde "dediler" geçmiş zaman kipi zikredilmiştir.
Lâzib;
Yapışık, birbirine şiddetlice karışmış olan ve sabit bulunan şey demektir.
Şimdi onlara soruver, onlar mı yaradılışça daha kuvvetli, yoksa bizim diğer -yaratmış olduklarımız mı?. Şüphe yok ki, biz onları yapışkan bir çamurdan yarattık.
Bu mübarek âyetler de haşr ve neşrin vuk'u bulacağını isbat için Allah'ın kudret eserlerine dikkatleri çekiyor. Öyle uyanma vesilesi olan delillere, nasihatlara karşı
inkarcıların pek cahilce olan iddialarını, hareketlerini teşhirde bulunuyor. Onların korkunç bir sesin tesiriyle ne gibi hakir bir hâlde mahşere sevkedileceklerini ihtar buyurmaktadır. Şöyle ki: Ey Yüce Peygamber!. Sen Allah'ın birliğine, ilâhi kudrete ait delilleri zikretmiş bulunuyorsun. (İmdi onlara) 0 kıyametin vukuunu inkâr eden Mekke-i Mü ker reme'd eki müşrikleri kınamak ve susturmak için (soru ver) sana cevap versinler, (onlar mı) 0 müşrikler mi (yaradılışça daha kuvvetli) daha ziyade bir san'at ve kuvvet eseri (yoksa bizim) yüce zatının (yaratmış olduklarımız mı?.) daha kuvvetli!. Evet.. Bir kere düşünmelidirler ki, kendi şahısları mı daha büyük bir kudret eseridir, yoksa melekleri mi, gökler mi, yerler mi, bunlardaki çeşitli varlıklar mı?. Elbette ki, bunların, bu çeşitli kudret eserlerinin yanında o inkarcıların varlığı inkarcı derecede kalır, bunu kendileri de itiraf ederler. (Şüphe yok, biz onları) 0 insanları onların aslı olan Hz. Adem'i (yapışkan bir çamurdan yarattık) artık onlar ile o diğer muazzam yaratılış eserleri, haddizatında, yaratılış itibariyle, eşit olabilir mi?. Elbette ki, olamaz. 0 halde o kadar güzel, eşsiz ve muazzam âlemleri, varlıkları yoktan var etmiş olan bir Yüce Yaratıcı, o insanları öldürdükten sonra tekrar yaratamaz mı?. Ne için bunu düşünüp de o ahiret hayatını tasdik etmiyorlar. Bunu inkârlarında deva m edip duruyorlar. Bu ne büyük bir ilâhi kınama ve ne muazzam bir ilâhi delildir!.
Saffat suresi ayet 12
Evet.. Sen hayrete düştün, onlar ise alay ediyorlar.
Ey Yüce Peygamber!. (Evet.. Sen teaccüp ettin) 0 kadar kudret eserlerin meydanda iken o müşriklerin Allah'ın birliğini, ahiret hayatını inkârda bulunduklarından dolayı teaccübe düştün, onların o cahilce hâllerinden dolayı teessüfte bulundun, onların imân edeceklerini ümid ediyordun (onlar ise alay ediyorlar) senin bu teaccübünü takdir edemezler, bilâkis bundan dolayı maskaralığa cür'et gösterirler.
Saffat suresi ayet 13
Ve onlara nasihat verildiği zaman, düşünüp nasihat kabul etmezler.
0 müşrikler o kadar kabiliyetsiz kimselerdir ki, 0 Yüce Peygamberi tasdik etmezler, (Ve onlara nasihat verildiği zaman) Kur'an-ı Kerim'in âyetleri okunarak kendileri cehaletten, ahlâksız hareketlerden men edilmek istenildiği vakit onlar bunu (düşünüp nasihat kabul etmezler.) yine inkârlarında ısrar edip dururlar, o iyiliksever ihtarı takdir edemezler.
Saffat suresi ayet 14
Ve bir mucize gördükleri vakit de onunla alay eder dururlar.
Evet.. Onlar kendi kâfirce kanaatlerinde ısrar eder dururlar. (Ve bir mucize gördükleri vakit de) ayın yarılması gibi bir hârika gözlerinin önünde vücude geldiği hâlde de yine imân etmezler, fikir değiştirmeye muvaffak olmazlar, bilâkis (onunla alay eder dururlar.) öyle edepsizce bir hale cür'et gösterirler.
Saffat suresi ayet 15
Ve dediler ki: Bu, bir apaçık büyüden başka değil.
(Ve) öyle bir mucizeyi gördükleri hâlde yine inkârlarına, alaylarına devam ederek (dediler ki: Bu, bir apaçık büyüden başka değil.) onlar o kadar fevkalade bir kudret eserini, bir risalet delilini müşahede ettikleri hâlde yine fikir değiştirmezler, inkârlarını böyle bâtıl bir iddia ile kuvvetlendirmeye çalışır dururlar.
Saffat suresi ayet 16
Ya bizler olduğumuz ve bir toprak ve kemikler olduğumuz vakit mi, bizler mi muhakkak yeniden diriltilmiş olacağız?.
0 müşrikler, yine inkârlarına kuvvet vermek maksadiyle derler ki: (Ya bizler öldüğümüz ve bir toprak ve kemikler olduğumuz vakit mi) öyle bir değişime uğradığımız hâlde dahi yine (bizler mi muhakkak yeniden diriltilmiş olacağız?.) bu mümkün mü?. Bu nasıl bir iddia?.
Saffat suresi ayet 17
Yoksa bizim evvelki babalarımız da mı -öyle diriltilecekler?.-
O öldükten sonra dirilmeyi inkâr eden kâfirler öyle bir hâdiseyi imkânsız göstermek için şöyle de derler: (Yoksa bizim evvelki babalarımızda mı?.) öyle diriltileceklerdir? Bu da garip değil mi?. Nice zamanlardan evvel ölüp gitmiş, mahv ve yok olmuş kimseler nasıl yeniden hayata kavuşturulabilir?.
Saffat suresi ayet 18
Deki: Evet.. Ve sizler zeliller olarak -haşrolunacaksınızdır-.
Cenab-ı Hak da o irfandan mahrum, ilâhi kudreti tefekkürden nasipsiz olan inkarcıları kınamak için Yüce Peygamberine emr ediyor ki: Ey Resulüm!. 0 inkarcılara (Deki: Evet..) Siz de, sizin atalarınız da, yeniden hayata erdirileceksinizdir. (Ve sizler zeliller olarak) İster istemez haşr olunacaksınızdır. Bu, takdir edilmiştir, ve Allah'ın kudreti karşısında pek kolaydır.
Dâhir;
Hakir, zelil, hor, manasınadır. Çoğulu "dâhirûn"dur.
Saffat suresi ayet 19
Çünki o, korkunç bir sesten ibarettir, onlar o zaman hemen bakar dururlar.
Ey inkarcılar!. 0 hâdiseyi, o yeniden hayata erdirilmeyi imkânsız görmeyiniz. (Çünki o) Hâdiseyi meydana çıkarmaya sebeb olacak şey (bir sesten ibarettir) o hâdise ikinci sûra üfürülmekle derhal meydana gelir. Artık (onlar) o yeniden hayata eren insanlar (o zaman hemen bakar dururlar.) derhal hayata erip kendilerini ve kendileri için vâd edilmiş olan şeyleri görmeğe başlar. Öldükten sonra tekrar dirilmeyi inkâr edenler de cehaletlerini anlar, lâyık oldukları âkibetlere kavuşmuş olurlar.
Saffat suresi ayet 20
Ve derler ki: Eyvah bizlere!. İşte bu, ceza günü.
Bu mübarek âyetler de kıyamet gününü inkâr edenlerin o günde nasıl üzüntüler içinde kalacaklarını ve onların kendi eşleriyle ve tapmış oldukları bâtıl mabutlariyle beraber mahşere ve cehenneme sevkedileceklerini haber veriyor ve onların nasıl bir suale tutulmuş ve nasıl bir zelilce vaziyette kalmış olacaklarını ihtar buyurmaktadır. Şöyle ki: O dünyada iken ahiret hayatını inkâr edenler, o âleme sevkedildikleri zaman bunun bir hakikat olduğunu görüp anlamış olurlar. (Derler ki: Eyvah bize!.) Ey helak!, nerdesin, gel sarıl yakamıza ve kendileri veya onlara hitaben melekler derler ki: (işte bu) Müthiş gün, bir hesap ve (ceza günü) şimdi herkes dünyadaki amellerine göre mükâfat veya ceza görecektir.
Bu hâdisenin vukuu muhakkak ve kararlaştırılmış olduğu için bu âyeti kerime de "derler" yerinde "dediler" geçmiş zaman kipi zikredilmiştir.
Lâzib;
Yapışık, birbirine şiddetlice karışmış olan ve sabit bulunan şey demektir.