OSMANLILARDA TİCARET
OSMANLILARDA TİCARET VE TÜCCAR:
Kazanç amacıyla yürütülen alım satım etkinliğine ticaret, bu işi yapanlara da tüccar denir. Osmanlılarda iki tür etkinlik vardır. Birincisi; zanaatkarların ürettikleri malların, dükkanlarında pazarlamasıydı.Diğeri ise;malların başka bir bölge yada ülkeden getirilmesi ve ya satılmak için oralara götürülmesidir.Osmanlı Devleti, tüccarları, ticari çalışmalar için destekliyordu. Bu durum islam hukukundan ve türk devlet anlayışından ileri gelmekteydi.
Tüccarlar gerekli olan ticari sermayeyi şu yollarla sağlıyorlardı:
* Semayadar ya da tacir-i mütenekkin adlı tüccar, bir malı bol ve ucuz olduğu dönemde toplayıp talep arttığında ve fiyatlar yükseldiğinde satıyordu.
* Tacir-i seftar adlı tüccar tipi ise bir bölgede yoğun olarak gereksinim duyulan malı, diğer bölgelerden getirip daha yüksek fiyatlarda satıyordu.
Osmanlı devletinin kurulduğu yer ve sonradan ele geçirdiği yerler, dönemin en önemli ticaret yerleriydi.
XIV. yy başlarında Osmanlı devletinin siyasi ve ticari merkezi olan Bursa; Anadolunun en önemli ticaret ve aynı Doğu-Batı ticaretinin bir alışveriş merkezi durumundaydı. Bursa İran ipek kervanlarının uğrak yeri ve uluslararası bir ipek pazarıydı.
Başlıca ticaret merkezleri; İstanbul, İzmir, Bursa, İskenderun ,Şam, Trabzon,, Kefe ve Azak’tır.dönemin önemli ticaret ürünleri ise; tuz, deri, şap, kösele, pamuk, maden ve orman ürünleriydi.
XVI. yy ortalarına kadar Osmanlıların canlı bir ticareti vardı. İç ticaretin gelişmesiyle birlikte çok sayıda kervansaray ve han yapılmıştı. Bu dönemde Avrupa’ya daha çok pamuk, yün, yapağı, deri, şap, tuz satılır; oradan da kadife, saat, ayna, dantel vb. şeyler alınırdı.
Ticaret yollarının geçtiği kent ve kasabalarda taşımacılığı meslek edinmiş mekkai taifesi bulunurdu. Bunlar, özel ulaşım ve ticari mal taşımacılığını üslenmişlerdi. Bunlar, kadının denetiminde bulunuyorlardı. Malını taşıdıkları tüccar ile sözleşme yaparlardı. Sözleşme mahkame kayıtlarına geçerdi. Taşıdıkları malı eksiksiz olarak istenilen yere götürmediklerinde cezalandırılırlardı. Bu sayede tüccarlar, belli süre durakladıkları kentlerde mallarını satma yada istedikleri yerlere ulaştırma olanağı bulurlardı.
Osmanlı içindeki ticaret yollarının düzeni şu şekildeydi:
-İstanbul’dan Halep’e giden sağ kol
-İstanbul’dan Diyarbakır’a giden orta kol
-İstanbul’dan Erzurum ve Kars’a giden sol kol
Osmanlı’nın tüm ticari etkinlikleri limanları da önemli kılmaya başladı. Birinci derecede liman,İstanbul limanıydı. Bunlardan başka; Selanik, Trablusşam, İzmir Avlanya, Sayda, İskenderiye, Basra, Karadeniz’de Kefe, Sinop ve Trabzon başlıca iskelelerdi.
Ticari Emtia:
Osmanlı ticaretinde amaçlanan, halkın refah ve gereksinimlerinin karşılanmasıydı. Ticaret XVI.yy sonlarına kadar kent ve kasabalar ile çevrelerindeki kırsal alanlarda yapılmaktaydı Ürünler pazarlanırken, çevrenin tarım ürünleri de buralara geliyor ve dağıtımları buralardan yapılıyordu. Özellikle tekstil dalındaki ticaret daha çok gelişmişti.
selametle...