Çocukları etkileyen en önemli faktörlerden biride kokudur.Korku bütün organizmayı ve organların faaliyetlerini etkisi altına alabilen ve bir çok tehlikeli durum yaratan heyecan halidir.Aşırı korku durumu,ruhsal problemlere ve bazen ölümlere neden olabilmektedir.Korku duygusu çocukta bazı bilgiler ortaya çıkarır,bunlar şöyle sıralanabilir.
1_ Korkulu haldeki çocuğun kalp atışı hızlanır, mide kasılması ve krampları görülür
2_İç salgı bezlerinin çalışmasında değişiklik olur, adrenalin salgısı artar, idrar torbası daralır, çocuk altına kaçırabilir.
3_Kaslarda sertlik , gerginlik, seğirmeler ve titremeler olur
4_Kusma ,ishal,gözlerde aşırı açılma ve dışarı fırlama olur
5_Sık sık nefes alıp verme, deride solukluk ve soğukluk vardır.
6_Dişleri gıcırdar,sık sık yutkunma veya bazılarında dil tutulmaları olup, konuşma özürleri ortaya çıkar,özellikle kekemelik yaygın halde görülür.
7_Soğuk soğuk terleme ve amaçsız, garip hareketler vardır.Kaşınma çimdikleme,parmak ve tırnak kemirmeleri görülür
8_Korku anında, bazen tamamen hareketsizlik olurken,bazen de kendi kendini avutma çabaları görülür.Korkmuyormuş gibi aldırış etmez bir tutum takınabilir.
Bir de korkunun daha farklı bir şekli olan FOBİ durumu vardır.Tehlikeli sayılmayan nesneler yada durumlar karşısında olağan dışı güçlü bir korku olarak tanımlanan fobi, korkunun hastalık haline gelmiş şeklidir.Aslında kişi bu korkusunun mantık dışı olduğunu bilir ama bunu kontrol altına alamaz.Örneğin; şimşek, gök gürültüsü,deniz, mikrop,yılan asansör, uçak vb.. gibi korkulardır.Bunlara karşı zorlandığında , bayılmaya kadar varan direnmeler görülebilir.
Korku ve onun değişik bir şekli olan fobinin çeşitli nedenleri vardır.Bu nedenler şöyle özetlenebilir..
1.Bazı kazalar veya uzun süreli hastalıklar geçirmek kişilerde korku gelişmesine yol açabilir.Kazanın oluşu ve hastalığın tedavisi sırasında uygulanan yollar kişide bazı korkuları oluşturabilir.Bu durumlar çocuklarda daha köklü korkuların yerleşmesine neden olabilir…
2.Olur olmaz nedenlerle çocukları korkutmak,bazı durumlar,eşyalar ve hayvanlar hakkında korkutucu bilgiler vermek, çocuklarda ömür boyu sürecek korkulara neden olabilir.
3.Çocukları korku verecek durumlardan korumamak.Çocuklar bir çok şeyden korkulması gerektiğini bilmezler.Bu nedenle korku verecek durumlarda çocukların yanında olmak gerekir.
4.Çocuklar kötü örnekler görmemeli.Birlikte yaşadığı kişiler nelerden korkuyorsa , çocuk taklit yoluyla bunu öğrenir.
5,Çocukların eğitimde,korkutularak bir şeyler yaptırılma yoluna gidilmesi,onlarda korku yaratır.Örneğin çocuk istenmeyen bir davranışta bulunduğunda yaramazlık yaptığında ona “seni köpeğe atarım”,”sana iğne yaptırırım”,”doktoru çağırırım” vb..gibi korkutucu tehditler çocuğun bunlardan ve benzerinden korkmasına neden olabilir.
6.Çocuğun geçirmiş olduğu şoklar.Çocuk bazen olaylar, durumlar,eşyalar ve hayvanlarla ilgili unutamayacağı şiddette bir olayla karşılaşıp şok olabilir.Bu Da çocuklarda korku ve fobiye neden olabilir.
Korku öğrenilmiş bir tepki ve davranış biçimidir.Bu nedenle çocukları ve gençleri korkudan korumak mümkündür.Bunun için alınabilecek tedbirler şunlar olabilir.
__Çocukları korkutarak,istenilen davranışları yapmaları için zorlanmamalıdır.Onları eğitirken, eğitim aracı olarak korku kullanılmamalıdır.
__Çocuklarda korku yaratan hayvan,olay veya nesnelerin gerçek durumları,onlara açıklanmalıdır.Hangi şekillerde zararlı olabilecekleri açıklanmalı ve korumaları sağlanmalıdır.
__Yetişkinler basit durumlar karşısında aşırı tepkiler göstererek çocuklara kötü örnek olmamalıdırlar.
__Alınan tüm tedbirlere rağmen,çocuk hala korkuyorsa, çevresinde korkuya neden olan
olup olmadığı incelenmelidir.Korkuya yol açan nedenler, derinlemesine incelenip ortadan kaldırılmasına çalışılmalıdır.
__Gerekiyorsa çocuğun çevresi değiştirilebilir.Çünkü çocuğun çevresinde ki kişilerin neden olduğu korkular,çocuk o çevrede kaldıkça artacaktır.
__Çocuklar şoka neden olan durumlardan korunmalıdır.Özellikle uygunsuz şakalardan kaçınmak önemlidir.Denizde boğma şakası gibi..
__Çocukla korkular hakkında açıkça konuşmalı.Çok basit bir şeyden korktuğunda bile ayıplanmamalı.Korkuyu yenmesinde daha kuvvetli olması için yardımcı olunmalıdır.
__Çocukların korkmasına neden olabilecek,hikayeler,romanlar okunmamalı.Sinema tv seçiminde seçici davranılmalı..Bunlar çocuğa yasaklanarak değil iş birliği yapılarak sağlanılmalıdır.
__Yetişkinler ,gördükleri , duydukları olayları abartarak anlatmamalıdırlar.Çocuklar ve gençler bundan daha çok etkilenirler.Bu nedenle olaylar ya olduğu gibi yada olduğundan daha basit gösterilmeli,abartılmamalıdır.
Özetle çocuklar . ani ses ve gürültü ile desteksiz ve güvensiz kaldıkları zaman duydukları yalnız kalma korkusu dışındaki korkuyu tanımlamazlar.Ancak çevreden gelen tehlikeler ile yetişkinlerin verdiği yanlış eğitim, onlarda çeşitli korkuların oluşmasına neden olabilir.Çocuklar yaptıkları davranışın kendine zarar vereceğini düşünmeden yaparlar.Bu zamanla deneyim kazandırarak,bazı davranışların tehlikeli olduğu kavramını verir ve korku hissinin yerleşmesine neden olur; örneğin, kibrit yakmayı seven bir çocuk, çıkan alevleri gördüğü zaman büyük haz duyar.Ancak ani bir alevlenme ile parmağı yanmışsa, bu olay ile deneyim kazanır ve tehlike olduğu kavramını alır.Dolayısıyla içinde yanan kibrite bir korku oluşur.
Yetişkinlerin “odaya girme, karanlı!” demesi,çocuğun,”acaba karanlık ta ne olur?”düşüncesi ile bilinmez bir korku hissetmesine neden olur.Merdiven çıkan çocuğa,”çıkma düşersin” sözü ile düşme korkusu,”dışarı çıkma kaçırırlar” sözü ile çevrenin verebileceği korku,” köpeğe dokunma ısırır” sözü ile hayvanlara olan korku ve daha birçok örneği olan çeşitli korkular.yetişkinlerin düşünmeden çocuklara verdiği korkulardır.Korku aşırıya kaçıp da, bireyi psikolojik baskı altına alırsa , bu korku fobi olur..
KAYNAKLAR: __Okul Öncesi Eğitimi Öğretmen_Anne –Baba El Kitabı
(FATMA BULUT)
__Çocuk Ruh sağlığı 2. (Dr. Behire Nazik) Ya_pa 1981
1_ Korkulu haldeki çocuğun kalp atışı hızlanır, mide kasılması ve krampları görülür
2_İç salgı bezlerinin çalışmasında değişiklik olur, adrenalin salgısı artar, idrar torbası daralır, çocuk altına kaçırabilir.
3_Kaslarda sertlik , gerginlik, seğirmeler ve titremeler olur
4_Kusma ,ishal,gözlerde aşırı açılma ve dışarı fırlama olur
5_Sık sık nefes alıp verme, deride solukluk ve soğukluk vardır.
6_Dişleri gıcırdar,sık sık yutkunma veya bazılarında dil tutulmaları olup, konuşma özürleri ortaya çıkar,özellikle kekemelik yaygın halde görülür.
7_Soğuk soğuk terleme ve amaçsız, garip hareketler vardır.Kaşınma çimdikleme,parmak ve tırnak kemirmeleri görülür
8_Korku anında, bazen tamamen hareketsizlik olurken,bazen de kendi kendini avutma çabaları görülür.Korkmuyormuş gibi aldırış etmez bir tutum takınabilir.
Bir de korkunun daha farklı bir şekli olan FOBİ durumu vardır.Tehlikeli sayılmayan nesneler yada durumlar karşısında olağan dışı güçlü bir korku olarak tanımlanan fobi, korkunun hastalık haline gelmiş şeklidir.Aslında kişi bu korkusunun mantık dışı olduğunu bilir ama bunu kontrol altına alamaz.Örneğin; şimşek, gök gürültüsü,deniz, mikrop,yılan asansör, uçak vb.. gibi korkulardır.Bunlara karşı zorlandığında , bayılmaya kadar varan direnmeler görülebilir.
Korku ve onun değişik bir şekli olan fobinin çeşitli nedenleri vardır.Bu nedenler şöyle özetlenebilir..
1.Bazı kazalar veya uzun süreli hastalıklar geçirmek kişilerde korku gelişmesine yol açabilir.Kazanın oluşu ve hastalığın tedavisi sırasında uygulanan yollar kişide bazı korkuları oluşturabilir.Bu durumlar çocuklarda daha köklü korkuların yerleşmesine neden olabilir…
2.Olur olmaz nedenlerle çocukları korkutmak,bazı durumlar,eşyalar ve hayvanlar hakkında korkutucu bilgiler vermek, çocuklarda ömür boyu sürecek korkulara neden olabilir.
3.Çocukları korku verecek durumlardan korumamak.Çocuklar bir çok şeyden korkulması gerektiğini bilmezler.Bu nedenle korku verecek durumlarda çocukların yanında olmak gerekir.
4.Çocuklar kötü örnekler görmemeli.Birlikte yaşadığı kişiler nelerden korkuyorsa , çocuk taklit yoluyla bunu öğrenir.
5,Çocukların eğitimde,korkutularak bir şeyler yaptırılma yoluna gidilmesi,onlarda korku yaratır.Örneğin çocuk istenmeyen bir davranışta bulunduğunda yaramazlık yaptığında ona “seni köpeğe atarım”,”sana iğne yaptırırım”,”doktoru çağırırım” vb..gibi korkutucu tehditler çocuğun bunlardan ve benzerinden korkmasına neden olabilir.
6.Çocuğun geçirmiş olduğu şoklar.Çocuk bazen olaylar, durumlar,eşyalar ve hayvanlarla ilgili unutamayacağı şiddette bir olayla karşılaşıp şok olabilir.Bu Da çocuklarda korku ve fobiye neden olabilir.
Korku öğrenilmiş bir tepki ve davranış biçimidir.Bu nedenle çocukları ve gençleri korkudan korumak mümkündür.Bunun için alınabilecek tedbirler şunlar olabilir.
__Çocukları korkutarak,istenilen davranışları yapmaları için zorlanmamalıdır.Onları eğitirken, eğitim aracı olarak korku kullanılmamalıdır.
__Çocuklarda korku yaratan hayvan,olay veya nesnelerin gerçek durumları,onlara açıklanmalıdır.Hangi şekillerde zararlı olabilecekleri açıklanmalı ve korumaları sağlanmalıdır.
__Yetişkinler basit durumlar karşısında aşırı tepkiler göstererek çocuklara kötü örnek olmamalıdırlar.
__Alınan tüm tedbirlere rağmen,çocuk hala korkuyorsa, çevresinde korkuya neden olan
olup olmadığı incelenmelidir.Korkuya yol açan nedenler, derinlemesine incelenip ortadan kaldırılmasına çalışılmalıdır.
__Gerekiyorsa çocuğun çevresi değiştirilebilir.Çünkü çocuğun çevresinde ki kişilerin neden olduğu korkular,çocuk o çevrede kaldıkça artacaktır.
__Çocuklar şoka neden olan durumlardan korunmalıdır.Özellikle uygunsuz şakalardan kaçınmak önemlidir.Denizde boğma şakası gibi..
__Çocukla korkular hakkında açıkça konuşmalı.Çok basit bir şeyden korktuğunda bile ayıplanmamalı.Korkuyu yenmesinde daha kuvvetli olması için yardımcı olunmalıdır.
__Çocukların korkmasına neden olabilecek,hikayeler,romanlar okunmamalı.Sinema tv seçiminde seçici davranılmalı..Bunlar çocuğa yasaklanarak değil iş birliği yapılarak sağlanılmalıdır.
__Yetişkinler ,gördükleri , duydukları olayları abartarak anlatmamalıdırlar.Çocuklar ve gençler bundan daha çok etkilenirler.Bu nedenle olaylar ya olduğu gibi yada olduğundan daha basit gösterilmeli,abartılmamalıdır.
Özetle çocuklar . ani ses ve gürültü ile desteksiz ve güvensiz kaldıkları zaman duydukları yalnız kalma korkusu dışındaki korkuyu tanımlamazlar.Ancak çevreden gelen tehlikeler ile yetişkinlerin verdiği yanlış eğitim, onlarda çeşitli korkuların oluşmasına neden olabilir.Çocuklar yaptıkları davranışın kendine zarar vereceğini düşünmeden yaparlar.Bu zamanla deneyim kazandırarak,bazı davranışların tehlikeli olduğu kavramını verir ve korku hissinin yerleşmesine neden olur; örneğin, kibrit yakmayı seven bir çocuk, çıkan alevleri gördüğü zaman büyük haz duyar.Ancak ani bir alevlenme ile parmağı yanmışsa, bu olay ile deneyim kazanır ve tehlike olduğu kavramını alır.Dolayısıyla içinde yanan kibrite bir korku oluşur.
Yetişkinlerin “odaya girme, karanlı!” demesi,çocuğun,”acaba karanlık ta ne olur?”düşüncesi ile bilinmez bir korku hissetmesine neden olur.Merdiven çıkan çocuğa,”çıkma düşersin” sözü ile düşme korkusu,”dışarı çıkma kaçırırlar” sözü ile çevrenin verebileceği korku,” köpeğe dokunma ısırır” sözü ile hayvanlara olan korku ve daha birçok örneği olan çeşitli korkular.yetişkinlerin düşünmeden çocuklara verdiği korkulardır.Korku aşırıya kaçıp da, bireyi psikolojik baskı altına alırsa , bu korku fobi olur..
KAYNAKLAR: __Okul Öncesi Eğitimi Öğretmen_Anne –Baba El Kitabı
(FATMA BULUT)
__Çocuk Ruh sağlığı 2. (Dr. Behire Nazik) Ya_pa 1981
)