cemalsarikaya
New member
Yavuz , Arap ülkelerine ilk kez ayak basan Osmanoğlu. İstanbul’u İslam aleminin başkenti yapan padişah. Mısır’ın fethi ile Osmanlı Türkiyesini Cihan devleti haline getiren sultan. Şah İsmail’in Anadolu’daki tehlikesine karşı koyabilecek gücü kendinde gören ve bu tehlikeyi bertaraf edebileceğine inanan bir şahsiyet.
Şah İsmail, Sünni Türkmenleri Anadolu’dan kopartarak ve onlara büyük imtiyazlar vererek İran’a götürüp Şii Safevi devletini kuran Şii lideri. Şii Türkmen tehdidiyle Yavuz’u tarih sahnesine çıkartan kişi.
Daha Selim şehzade iken 1511 yılında Anadolu’da şii propagandası yapan Şahkulu isyanı çıkmış , şahkulu Kütahya’ya kadar sokulmuştu. Ancak Osmanlı kuvvetleri Gökçay meydan muharebesinde bunları yenilgiye uğratarak Şahkulunu öldürmüş ve böylece safevi tehlikesini şimdilik bertaraf etmişti.
Şah İsmail Anadolu’daki Türkmenlerin mezhebini zorla değiştiriyor ve kendisini mabud ilan ediyordu.törenle Ebubekir, Ömer,Osman ve Aişe gibi İslam büyüklerine küfr ettirmiş ve annesi dahil Şii olmayı kabul etmeyen Sünnileri öldürtmüştü. Kafkas Türklüğünü Şiileştirmiş Sünni Türkiye ile Sünni Türkistan’ın arasını kesmiş, Türkistan’ı dışa kapalı bir ülke haline getirmiş , Türkiye büyük zararlar görmüş ve Doğu Türk aleminin Rus tahakkumüne düşmesinin temellerini atmıştı. Türkiye’ye onun kadar zarar veren hiçbir Türk olmamıştı.
Yavuz’un babası II.Bayezıt bu durumu esefle izliyor ama buna bir çare bulamıyordu. İşte bu noktada Yavuz devreye girdi ve bu düğümü kılıcıyla çözeceğine hem milleti hem de orduyu inandırmış ve tahta yükselmişti.
İran’da Sünni Akkoyunlu Türkmen hakimiyeti devam etmiş olsaydı Yavuz da dedesi Fatih gibi batı politikası izleyecekti veya iki yönde bir denge sağlayacaktı. Oğlu Kanuni’yi nasıl ki İspanya’nın Avrupa’da ilerlemesi batı politikasına sevk etti, Yavuz’u da Doğu politikasına mecbur eden Şah İsmail’in ortaya çıkışı oldu.
Şii Fatimiler nasıl ki İslam alemini ikiye böldü ve Selahattin eyyübi haklarından geldi. Şimdi de aynı oyunu Şah İsmail adlı Türkmen şeyhi oynuyordu.
Buraya kadar Şah ismail’in Anadolu’daki tehlikesini, Yavuz’un dedesi gibi Batı siyasetine değil de neden Doğu siyasetine yöneldiğini gördük. Bundan sonra Yavuz’un Şah ismail tehlikesine karşı mücadelesine şahit olacağız.
Yavuz Sultan Selim ilk olarak Şah İsmail’in İslam büyüklerine karşı hakareti ve Sünnilere yönelik tavrına karşı bir fetva çıkarttı. Fetvasında Şah ismail taraftarlarının Allah’în haram kıldığı günahları helaldir dedikleri, mushafları tahkir ettikler, mescitleri yıktıkları ,şah ismail’i mabud yerine koyarak ona secde ettikleri ve islam büyüklerine hakaret ettikleri vurgulanmış ve bu cemaati dağıtmanın müslümanlara farz olduğu, bu uğurda müslümanlardan ölenlerin şehid ,onlardan ölenlerin hakir olacakları belirtilmişti.
VE ÇALDIRAN SAVAŞI ( AĞUSTOS 1514)
Yavuz’un çıkmış olduğu bu yolda en ufak bir başarısızlığı Orta Anadolu’nun Safevi eline geçmesi ve Şiileşip parçalanması neticesini verebilirdi.
Şah ismail’in doğudaki tehlikesine son vermek isteyen Osmanlı Kuvvetleri 2500 km yol katederek Van’ın kuzeyindeki Çaldıran Ovasına geldi.Osmanlı ordusu silah donanımı bakımından daha güçlü konumda idi.Şahın topçusu yoktu. O , topu bir kale silahı olarak görüyordu. Ona göre bu toplar Safevilere bir şey yapamazdı. Seyyar topları kullanan Osmanlı kuvvetleri 1 gün süren savaşı başarı ile sonuçlandırdı. 15 senede bir düzine devleti ortadan kaldıran Şah Osmanlılar karşısında namağlub ünvanını kaybetti. 2 gün sonra Tebriz’e giren Yavuz burada Sünni akidesine göre hutbe okuttu .burada büyük ganimet elde edildi. Tebriz’de 9 gün kaldıktan sonra bektaşi tarikatine bağlı yeniçeriler arasında huzursuzluk çıkınca Tebriz’den öteye gidilemedi bu nedenle Safevi devleti yıkılamadı Yavuz’un İran’ı almak ve Turan’a erişek hayali yeni bir sefere kaldı. Yavuz alim ve sanatkarları da alarak İstanbul’a geri dönmek zorunda kaldı.
Çaldıran Savaşı'nda yitirdikleri toprakları Safeviler savaşsız geri aldılar. Ama Osmanlılar bu savaşın sonunda, Dulkadıroğulları başta olmak üzere Doğu ve Güneydoğu Anadolu'daki beyliklerin egemenliğine son verdiler. Safevilerin Mısır'daki Memlûklarla bağlantılarını kestiler. Bu da Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferini kolaylaştırdı. Osmanlılar ayrıca İpek Yolu'nun denetimi de ele geçirdiler.
Savaşın en acıklı yanı iki ordunun da Türk olması ve aynı dili hatta aynı lehçeyi konuşan iki büyük Türk devletinin mezhep ayrılığı yüzünden birbirlerinden nefret eder hale gelmesi idi.
Şah İsmail, Sünni Türkmenleri Anadolu’dan kopartarak ve onlara büyük imtiyazlar vererek İran’a götürüp Şii Safevi devletini kuran Şii lideri. Şii Türkmen tehdidiyle Yavuz’u tarih sahnesine çıkartan kişi.
Daha Selim şehzade iken 1511 yılında Anadolu’da şii propagandası yapan Şahkulu isyanı çıkmış , şahkulu Kütahya’ya kadar sokulmuştu. Ancak Osmanlı kuvvetleri Gökçay meydan muharebesinde bunları yenilgiye uğratarak Şahkulunu öldürmüş ve böylece safevi tehlikesini şimdilik bertaraf etmişti.
Şah İsmail Anadolu’daki Türkmenlerin mezhebini zorla değiştiriyor ve kendisini mabud ilan ediyordu.törenle Ebubekir, Ömer,Osman ve Aişe gibi İslam büyüklerine küfr ettirmiş ve annesi dahil Şii olmayı kabul etmeyen Sünnileri öldürtmüştü. Kafkas Türklüğünü Şiileştirmiş Sünni Türkiye ile Sünni Türkistan’ın arasını kesmiş, Türkistan’ı dışa kapalı bir ülke haline getirmiş , Türkiye büyük zararlar görmüş ve Doğu Türk aleminin Rus tahakkumüne düşmesinin temellerini atmıştı. Türkiye’ye onun kadar zarar veren hiçbir Türk olmamıştı.
Yavuz’un babası II.Bayezıt bu durumu esefle izliyor ama buna bir çare bulamıyordu. İşte bu noktada Yavuz devreye girdi ve bu düğümü kılıcıyla çözeceğine hem milleti hem de orduyu inandırmış ve tahta yükselmişti.
İran’da Sünni Akkoyunlu Türkmen hakimiyeti devam etmiş olsaydı Yavuz da dedesi Fatih gibi batı politikası izleyecekti veya iki yönde bir denge sağlayacaktı. Oğlu Kanuni’yi nasıl ki İspanya’nın Avrupa’da ilerlemesi batı politikasına sevk etti, Yavuz’u da Doğu politikasına mecbur eden Şah İsmail’in ortaya çıkışı oldu.
Şii Fatimiler nasıl ki İslam alemini ikiye böldü ve Selahattin eyyübi haklarından geldi. Şimdi de aynı oyunu Şah İsmail adlı Türkmen şeyhi oynuyordu.
Buraya kadar Şah ismail’in Anadolu’daki tehlikesini, Yavuz’un dedesi gibi Batı siyasetine değil de neden Doğu siyasetine yöneldiğini gördük. Bundan sonra Yavuz’un Şah ismail tehlikesine karşı mücadelesine şahit olacağız.
Yavuz Sultan Selim ilk olarak Şah İsmail’in İslam büyüklerine karşı hakareti ve Sünnilere yönelik tavrına karşı bir fetva çıkarttı. Fetvasında Şah ismail taraftarlarının Allah’în haram kıldığı günahları helaldir dedikleri, mushafları tahkir ettikler, mescitleri yıktıkları ,şah ismail’i mabud yerine koyarak ona secde ettikleri ve islam büyüklerine hakaret ettikleri vurgulanmış ve bu cemaati dağıtmanın müslümanlara farz olduğu, bu uğurda müslümanlardan ölenlerin şehid ,onlardan ölenlerin hakir olacakları belirtilmişti.
VE ÇALDIRAN SAVAŞI ( AĞUSTOS 1514)
Yavuz’un çıkmış olduğu bu yolda en ufak bir başarısızlığı Orta Anadolu’nun Safevi eline geçmesi ve Şiileşip parçalanması neticesini verebilirdi.
Şah ismail’in doğudaki tehlikesine son vermek isteyen Osmanlı Kuvvetleri 2500 km yol katederek Van’ın kuzeyindeki Çaldıran Ovasına geldi.Osmanlı ordusu silah donanımı bakımından daha güçlü konumda idi.Şahın topçusu yoktu. O , topu bir kale silahı olarak görüyordu. Ona göre bu toplar Safevilere bir şey yapamazdı. Seyyar topları kullanan Osmanlı kuvvetleri 1 gün süren savaşı başarı ile sonuçlandırdı. 15 senede bir düzine devleti ortadan kaldıran Şah Osmanlılar karşısında namağlub ünvanını kaybetti. 2 gün sonra Tebriz’e giren Yavuz burada Sünni akidesine göre hutbe okuttu .burada büyük ganimet elde edildi. Tebriz’de 9 gün kaldıktan sonra bektaşi tarikatine bağlı yeniçeriler arasında huzursuzluk çıkınca Tebriz’den öteye gidilemedi bu nedenle Safevi devleti yıkılamadı Yavuz’un İran’ı almak ve Turan’a erişek hayali yeni bir sefere kaldı. Yavuz alim ve sanatkarları da alarak İstanbul’a geri dönmek zorunda kaldı.
Çaldıran Savaşı'nda yitirdikleri toprakları Safeviler savaşsız geri aldılar. Ama Osmanlılar bu savaşın sonunda, Dulkadıroğulları başta olmak üzere Doğu ve Güneydoğu Anadolu'daki beyliklerin egemenliğine son verdiler. Safevilerin Mısır'daki Memlûklarla bağlantılarını kestiler. Bu da Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferini kolaylaştırdı. Osmanlılar ayrıca İpek Yolu'nun denetimi de ele geçirdiler.
Savaşın en acıklı yanı iki ordunun da Türk olması ve aynı dili hatta aynı lehçeyi konuşan iki büyük Türk devletinin mezhep ayrılığı yüzünden birbirlerinden nefret eder hale gelmesi idi.