Kime Göre Kötü:

Pes bed-i mutlak nebaşed der-cihan
Bed be-nisbet başed inra hem bedan 4/65

Ne mutlak iyi var ne mutlak kötü.Bu dünyada iyilikte kötülükte nispidir.sana kötü gelen birşey başkasına iyidir.Zehir senin için memat, yılan için hayattır.Çiftçi yağmur bekler , tuğlacı isterki güneş daha da kızsın.Kainatın mimarı herşeyi bir hikmetle yaratmış ve zıtlar arasında denge kurmuştur.Müminin değerini kafirle artırmış ,güzelin güzelliğini çirkinle çoğaltmıştır.O halde hikmete itiraz etme ve hiç bir şeyin abes yere yaratılmadığını bil. Mevlana Konuşuyor
prof.dr.cihan okuyucu

Bu konu islami literatürlere de girmistir. Hüsn (iyi-güzel) ve kubh (kötü-cirkin) adi altinda.
Iyi-kötü , güzel ve cirkinin ölcüsü Kur'an'dir. Baska ölcü ve kaynaklar batildir. Heva ise asla ölcü olamaz. Heva'ma göre sokakta gördügüm güzel bir bayanla zina yapmak zevkli-güzel birseydir , ancak Kur'an'a göre kötü ve cok cirkin olan bir fiil. Görüldügü gibi , subjektif algilar iyi veya kötünün ölcüsü olamazlar. Insanlar cogunlukla zevklerine ve cikarlarina göre hareket ederler, dolaysiyla iyilik ve kötülük ölcüleri de bu oranda olacaktir.

bu beyitten kasıt bizim anlamadığımız bilmediğimiz şeylerde bir hikmet olduğudur.ben çocukluğumdan beri hep düşünürdüm.neden dünyada zulüm açlık kötülük var diye. tüm bunları Allah ın adaleti ve merhametine aykırı bulurdum ancak daha sonra yaşadıkça anladım mevlana da herşeyde bir hikmet olduğunu herşeyin zıttıyla var olduğunu anlatıyor .yoksa kuranın dışında bir mana çıkmıyor burdan yanlış anlaşılmasın

Zitliklarin varligi Kur'an'a zit degildir. Kur'an'a zit olan , Kur'an'in kerih,kubuh gördügünü hasen görmektir. Iki zit arasinda muhayyer kaldigimiz vakit , Kur'an'in emrettiklerini tercih ederiz.
Nitekim insan " El-insanu müreccihun beyne'l ezdad" tir , yani insan , zitlar arasi bir müreccihtir (tercih eden).
Kur'an , yollarin her ikisinide insana aciklamistir. Dileyen dogru yolu tercih eder dileyen batil olani. Ama su var ki , batili tercih edenler , yaptiklari tercihlerin neticesine katlanmak zorundalar , bu isterse onlarin hosuna gitmesin.