Selamün aleyküm kerdeşlerim.
Gökbilimciler, ilk kez karanlık maddenin fiziksel yapısı hakkında somut bilgilere ulaştı.
Evrene hakim olan, fakat günümüz teleskop teknolojisiyle görülemeyen bu garip cisim, modern bilimin en büyük sırlarından biri olarak kabul ediliyor. Karanlık madde hakkında bilinen çok az şeyden biri, varlığının kesinliği.
Fakat Cambridge Üniversitesi Astronomi Enstitüsü'nden bir ekip sonunda, uzayı dolduran bu maddenin kapladığı yer olarak limitlerini ve 'sıcaklığını' ölçmeyi başardı.
"Karanlık maddenin ne olduğu konusunda elimizdeki ilk ipucu bu" diyor araştırma ekibinin başkanı profesör Gerry Gilmore: "Aslına bakarsanız ilk kez karanlık maddenin fiziğiyle ilgilenebiliyoruz."
Işık ve radyasyon yaymıyor
Bilim, yıldızları, gezegenleri ve insanları oluşturan sıradan madde olarak tanımlanan baryonik madde hakkında detaylı bilgiye sahip, fakat kozmosu oluşturan ana maddenin anlaşılmasında şu ana dek büyük güçlükler yaşadı.
Gökbilimciler, karanlık maddeyi keşfedemiyor, çünkü karanlık madde ışık ya da radyasyon yaymıyor. Buna rağmen varlığı, galaksilerin dönmesiyle açıklanabilir. Çünkü yıldızlar, görünmeyen bir cismin çekim kuvveti olmasa dönüş hızları nedeniyle savrulabilir.
Araştırmalar, karanlık maddenin, tüm kozmik cisimlerin yüzde 95'ini oluşturduğunu gösteriyor. Şimdi Cambridge ekibi, Samanyolu'nun eteklerindeki 12 cüce galaksi üzerine yaptıkları çalışmalarla detaylı bilgiye sahip.
Sıradan maddeden 400 kat fazla
Dünyanın en büyük teleksoplarını kullanan ekip, galaksiler üzerinde karanlık maddenin etkilerinin izini bularak ve ağırlığını kesin olarak hesaplayarak galaksilerin üç boyutlu haritalarını çıkardı.
7 bin farklı ölçüm yapan araştırmacılar, galaksilerin, sahip oldukları sıradan maddeden 400 kat daha fazla karanlık madde içerdiklerini buldu. Gilmore, "bulduğumuz karanlık madde dağılımı şimdiye kadar bildiklerimizle tamamen farklılık gösteriyor" diyor.
'Sihirli hacim'
"Karanlık madde, Güneş'in kütlesinin 30 milyon katına denk gelen bir 'sihirli hacim'e sahip. 300 parsec'lik (bir parsec, 3.261 ışık yılı uzunluğa eşit) bir hacimden daha küçüğe sıkıştırılamaz gibi görünüyor...
"Bu, karanlık madde partiküllerinin hareket hızını gösteriyor (saatte 9 kilometre), çünkü daha küçük bir daha küçük bir dereceye küçültülmek için fazla hızlılar. Bunlar, varlığının kabulünden sonra karanlık madde hakkında bulabildiğimiz tek bilgiler."
Bu hız büyük bir sürpriz. Var olan teori, karanlık madde partiküllerinin soğuk ve saniyede birkaç milimetre hareket edebildiğini savunuyor. Fakat gözlemler partiküllerin kozmik terminolojiye göre oldukça sıcak olduğunu ispatlıyor (yaklaşık 10 bin derece).
Yanlış yerde aradılar
Portsmouth Üniversitesi'nin Kozmoloji ve Çekim Enstitüsü'nden profesör Bob Nichol, Cambrigde Üniversitesi'ndeki meslekdaşlarının araştırmasını 'görkemli' olarak tanımlıyor:
"Bu sıcaklık gerçekse, bu esrarengiz partiküller üzerine araştırmalara ve galaksiler ve yıldız kümelerinin geçirdikleri evrim hakkındaki düşüncelerimize büyük etkileri olacak demektir. Herhalde bilim, şimdiye dek karanlık maddeyi yanlış yerde arıyordu...
"Karanlık maddenin sandığımızdan daha sıcak olması, daha küçük galaksilerin oluşmasını zorlaştırır ama daha büyük yapıların oluşmasını da kolaylaştırır. Bu sonuç, çok daha fazla araştırma yapmamızı gerektirecek."
Alıntı:http://www.frmtr.com/bilim-ve-teknoloji/310581-karanlik-madde-aydinliga-cikiyor.html
Gökbilimciler, ilk kez karanlık maddenin fiziksel yapısı hakkında somut bilgilere ulaştı.
Evrene hakim olan, fakat günümüz teleskop teknolojisiyle görülemeyen bu garip cisim, modern bilimin en büyük sırlarından biri olarak kabul ediliyor. Karanlık madde hakkında bilinen çok az şeyden biri, varlığının kesinliği.
Fakat Cambridge Üniversitesi Astronomi Enstitüsü'nden bir ekip sonunda, uzayı dolduran bu maddenin kapladığı yer olarak limitlerini ve 'sıcaklığını' ölçmeyi başardı.
"Karanlık maddenin ne olduğu konusunda elimizdeki ilk ipucu bu" diyor araştırma ekibinin başkanı profesör Gerry Gilmore: "Aslına bakarsanız ilk kez karanlık maddenin fiziğiyle ilgilenebiliyoruz."
Işık ve radyasyon yaymıyor
Bilim, yıldızları, gezegenleri ve insanları oluşturan sıradan madde olarak tanımlanan baryonik madde hakkında detaylı bilgiye sahip, fakat kozmosu oluşturan ana maddenin anlaşılmasında şu ana dek büyük güçlükler yaşadı.
Gökbilimciler, karanlık maddeyi keşfedemiyor, çünkü karanlık madde ışık ya da radyasyon yaymıyor. Buna rağmen varlığı, galaksilerin dönmesiyle açıklanabilir. Çünkü yıldızlar, görünmeyen bir cismin çekim kuvveti olmasa dönüş hızları nedeniyle savrulabilir.
Araştırmalar, karanlık maddenin, tüm kozmik cisimlerin yüzde 95'ini oluşturduğunu gösteriyor. Şimdi Cambridge ekibi, Samanyolu'nun eteklerindeki 12 cüce galaksi üzerine yaptıkları çalışmalarla detaylı bilgiye sahip.
Sıradan maddeden 400 kat fazla
Dünyanın en büyük teleksoplarını kullanan ekip, galaksiler üzerinde karanlık maddenin etkilerinin izini bularak ve ağırlığını kesin olarak hesaplayarak galaksilerin üç boyutlu haritalarını çıkardı.
7 bin farklı ölçüm yapan araştırmacılar, galaksilerin, sahip oldukları sıradan maddeden 400 kat daha fazla karanlık madde içerdiklerini buldu. Gilmore, "bulduğumuz karanlık madde dağılımı şimdiye kadar bildiklerimizle tamamen farklılık gösteriyor" diyor.
'Sihirli hacim'
"Karanlık madde, Güneş'in kütlesinin 30 milyon katına denk gelen bir 'sihirli hacim'e sahip. 300 parsec'lik (bir parsec, 3.261 ışık yılı uzunluğa eşit) bir hacimden daha küçüğe sıkıştırılamaz gibi görünüyor...
"Bu, karanlık madde partiküllerinin hareket hızını gösteriyor (saatte 9 kilometre), çünkü daha küçük bir daha küçük bir dereceye küçültülmek için fazla hızlılar. Bunlar, varlığının kabulünden sonra karanlık madde hakkında bulabildiğimiz tek bilgiler."
Bu hız büyük bir sürpriz. Var olan teori, karanlık madde partiküllerinin soğuk ve saniyede birkaç milimetre hareket edebildiğini savunuyor. Fakat gözlemler partiküllerin kozmik terminolojiye göre oldukça sıcak olduğunu ispatlıyor (yaklaşık 10 bin derece).
Yanlış yerde aradılar
Portsmouth Üniversitesi'nin Kozmoloji ve Çekim Enstitüsü'nden profesör Bob Nichol, Cambrigde Üniversitesi'ndeki meslekdaşlarının araştırmasını 'görkemli' olarak tanımlıyor:
"Bu sıcaklık gerçekse, bu esrarengiz partiküller üzerine araştırmalara ve galaksiler ve yıldız kümelerinin geçirdikleri evrim hakkındaki düşüncelerimize büyük etkileri olacak demektir. Herhalde bilim, şimdiye dek karanlık maddeyi yanlış yerde arıyordu...
"Karanlık maddenin sandığımızdan daha sıcak olması, daha küçük galaksilerin oluşmasını zorlaştırır ama daha büyük yapıların oluşmasını da kolaylaştırır. Bu sonuç, çok daha fazla araştırma yapmamızı gerektirecek."
Alıntı:http://www.frmtr.com/bilim-ve-teknoloji/310581-karanlik-madde-aydinliga-cikiyor.html