Kurban kesme olayının tarihçesi Hz.Adem’e kadar uzanır. Onun iki oğlunun sunduğu kurbanlardan biri kabul edilmiş diğerininki ise kabul edilmemişti.
Onlara Adem´in iki oğlunun olayını doğru anlat. Birer kurban adamışlardı da, birisinden kabul edilmiş, diğerinden edilmemişti. “Seni öldüreceğim!,” dedi. “ALLAH ancak erdemli olanlardan kabul eder,” dedi.(Maide/27)
YORUM: Bu olay İncil’de de desteklenir.
(İbr 11:4) Habil´in Allah’a Kabil´den daha iyi bir kurban sunması iman sayesinde oldu. İmanıyla doğru bir insan olarak Allah’ın beğenisini kazandı. Çünkü Allah onun sunduğu adakları kabul etti. Nitekim Habil ölmüş olduğu halde, iman sayesinde hâlâ konuşuyor.
Sonraki zamanlarda da Hz.İbrahim’in oğlunu (rüyasında görüp - Allah´ın emri zannedip) boğazlamak istemesi olayı vardır ki, müminlerin kurban kesmesi buna dayandırılabilir ”.
Onunla birlikte çalışma çağına varınca, “Oğlum,” dedi, “Rüyamda seni boğazlamam gerektiğini görüyorum. Ne düşünüyorsun?” “Babacığım,” dedi, “Sana emredileni uygula. ALLAH dilerse beni sabırlı bulacaksın.” Böylece ikisi de teslim oldu ve onu alnı üzerine yıktı. Kendisine, “İbrahim!” diye seslendik, “Sen rüyanı uyguladın.” İyileri böyle ödüllendiririz.Gerçekten bu apaçık bir sınavdı. Ve biz ona fidye olarak büyük bir kurban verdik. Sonrakiler için onun tarihini koruduk.(saffat/102-108)
YORUM: Bu ayette bazı mesajlar saklıdır aslında. Birincisi, müminlerin kurban kesmesi, Hz.İbrahim ile başlar diyebiliriz. İkincisi, Hz. İbrahim’in gördüğü rüyaların, Allah tarafından gösterilip-gösterilmediğini tasdik bakımından oğluna gidip bu teklifi yapması ve nihayetinde sabretmesine karşılık, oğlu yerine bir başka canlıya yöneltilmesi, Hz.İbrahim’in sabrının ve itikadının denendiğini ortaya koymaktadır. Kendinizi burada Hz.İbrahim’in yerine koyarsanız, bunun nasıl bir duygu olduğunu anlarsınız.
Kurban kesmek, bir canlının hayatına son vermek olacağından, bunu bir bayram havasında zevk ve neşe içinde uygulamak doğru değildir. Nitekim , Kuran’da da “KURBAN BAYRAMI” diye bir ifade geçmiyor. Bu olayın bir bayram şeklinde uygulanmasının, Kuran hükümlerinin dışında birçok dayanağı bulunmaktadır. İlki sözde hadislerdedir. Kurban Bayramının kutlanması, tıpkı Ramazan Bayramı gibi Hz.Peygamberin sünnetine dayanmaktadır.
Hz.Peygamber, Medine’ye hicret ettikten sonra, bura sakinlerinin İran kökenli Nevruz ve Mihrican bayramlarını kutladıklarını görünce: “Allah sizin için o iki günü daha hayırlı iki günle; kurban ve Ramazan bayramıyla değiştirmiştir” buyurarak Müslümanların senede iki bayramları bulunduğunu beyan etmişlerdir. (Müsned, III, 103, 235, 250; Ebu Davud, Salât, 245; Nesai, Salâtu’l-Îdeyn, 1)
YORUM: İlginçtir ki bu yanılgıyı destekleyen (bozulduğu söylenen) diğer ilahi kitaplarda da rastlıyoruz. Hele hele, “Yahudi’lerin kutladığı, mayasız ekmek bayramı FISIH” (ve aynı zamanda) “kurban bayramı” hakkında, Tevrat’ta geçen ifadeleri okuduğunuzda, nasıl da Yahudi inançlarının İslam’a sokulmak istendiğini görecekseniz.
TEVRAT’TA:
(Çık.12: 11) Eti şöyle yemelisiniz: Beliniz kuşanmış, çarıklarınız ayağınızda, değneğiniz elinizde olmalı. Eti çabuk yemelisiniz. Bu RAB´bin Fısıh* kurbanıdır.
(Çık.12: 13) Bulunduğunuz evlerin üzerindeki kan sizin için belirti olacak. Kanı görünce üzerinizden geçeceğim*. Mısır´ı cezalandırırken ölüm saçan size hiçbir zarar vermeyecek. D Not 12:13 «Geçmek»: Bu geçiş olayı Fısıh Bayramı olarak kutlanmaktadır. Fısıh sözcüğü «Geçmek» anlamına gelir.
(Çık.12: 14) Bu gün sizin için anma günü olacak. Bu günü RAB’ bin bayramı olarak kutlayacaksınız. Gelecek kuşaklarınız boyunca sürekli bir kural olarak bu günü kutlayacaksınız.»
ZEBUR’DA:
(Mez.120: 2) Ya RAB, kurtar canımı yalancı dudaklardan, Aldatıcı dillerden! D Not “Hac İlahisi”: Fısıh, Hasat, Çardak bayramlarını kutlamak için Yeruşalim´e çıkarken söylenen ezgi.
(Mez.118: 27) RAB Tanrı´dır, aydınlattı bizi. İplerle bağlayın bayram kurbanını* İlerleyin sunağın boynuzlarına kadar.
İNCİL’DE:
(Luk 2:41) İsa´nın annesi babası her yıl Fısıh bayramında Kudüs´e giderlerdi. İsa on iki yaşına gelince, bayram geleneğine uyarak yine gittiler.
(Luk 22:7) Fısıh kurbanının kesilmesi gereken Mayasız Ekmek günü geldi.
Kurban kesmek, salattan sonra, Allah’a (verdiği bolluğa karşı) şükrün kuvvetli bir göstergesidir. Kurban kesecek kişilerin, Allah’a hiç değilse, diğer fakirlere de bu yolla yardımda bulunmak istemesi, zekattan ayrı, toplumda yoksul-zengin ayırımını bir ölçüde azaltır.
Ki kendileri için bir takım yararlara tanık olsunlar ve kendilerine çiftlik hayvanlarını rızık olarak verdiği için ALLAH´ın ismini bilinen günlerde ansınlar. “Onlardan yeyin ve sıkıntı içindeki yoksullara da yedirin.”(hac/28)
ALLAH´a kulluğun bir işareti olarak, hayvanların kurban edilmesinde sizin için yararlar mevcuttur. Onlar sırada diziliyken üzerlerinde ALLAH´ın ismini anmalısınız. Yanları üzerine düştükleri zaman da onlardan yeyin ve dilenene de dilenmeyen yoksula da yedirin. Şükredesiniz diye onları size amade kıldık.(hac/36)
YORUM: Bu ayetleri dikkatle okuduğunuzda, kesilen hayvanın etinden, hayvanı kesenin de yiyebileceğini göreceksiniz. Falan mezhepte kesen eti yiyemez, şu kişi-bu kişi yiyemez diye hükümler bu ayete ters düşmektedir.
Hangi hayvanların - kaç yaşında kurban edileceği (tamamıyla) Kuran’da belirtilmez. Mantıken (küçük kümes hayvanı hariç) yaşını doldurmuş hayvan kesilebilir olsa gerek. Mesela, en azından kendisinden bir süre yararlandığımız hayvanlar veya eti yenen vahşi hayvanlar gibi (domuz hariç).
Onları o Tarihi Eve bağışlanmadan önce o (hayvan) lardan belli bir süre yararlanırsınız. (hac/33)
YORUM: Hayvanın yaşı ile ilgili bilgiler Tevrat’ta verilir. Buradan bir sınırlama getirmenin dayanağını da buna bağlayabiliriz.
(Çık.12: 4) Eğer bir kuzu* bir aileye çok geliyorsa, aile bireylerinin sayısı ve herkesin yiyeceği miktar hesaplanacak ve aile kuzuyu* en yakın komşusuyla paylaşabilecek.
(Çık.12: 5) Koyun ya da keçilerden seçeceğiniz hayvan kusursuz, erkek ve bir yaşında olmalı.
_ Kuran’da, kesilemeyecek hayvanlar şu şekilde belirtilir.
Leş, kan, domuzun eti ve ALLAH´tan başkasına adananlar size haram kılındı. Canları çıkmadan kesmeniz hariç, boğulmuş, vurulmuş, düşmüş, boynuzlanmış ve canavar tarafından yenmiş hayvanlar, kutsallaştırılmış taşlar üzerinde boğazlanarak fal oklarıyla dağıtılanlar, evet bunlar kötüdür. Bugün size dininizi olgunlaştırdım, size nimetimi tamamladım ve size din olarak islam´ı beğendim. Kim açlıktan dolayı zorda kalırsa, günaha istekle yönelmeden yerse ona günah yoktur. Çünkü ALLAH Bağışlayandır, Rahimdir.(5/3)
Hemen hemen bütün mezhepçi İslam ülkelerinde aynı günlerde (bir bayram havasında) onbinlerce hayvanın kesilerek telef olması, Allah’a şükür amacının dışına çıkıldığını gösterir. Farkında olmadan günah işliyoruz - sevap işleyelim derken…
ALLAH´a ne onların etleri, ne de kanları ulaşır; O´na ancak sizin erdemli davranışınız ulaşır. Onları böylece sizin hizmetinize vermiştir ki, sizi doğruya ulaştırdığı için ALLAH´ın büyüklüğünü anasınız.(hac/37)
YORUM: Sadece birkaç güne sıkıştırılan kesim işleminin, aileler – komşular arası et alış verişine döndürülmesi, bu hayra bir saygısızlık değil midir? Yoksula-yetime-muhtaçlara, bu etlerin dağıtılması daha uygundu aslında. Kurban kesmenin belli bir vakti yok ise Kuran’da, peki bu işi birkaç güne sığdırmaya çalışmamız (gün sınırlaması koymamız) neye dayanıyor dersiniz?
Tabiki Tevrat’a:
(Çık.12: 6) Ayın on dördüne kadar ona bakacaksınız. O akşamüstü bütün İsrail topluluğu hayvanları boğazlayacak
Peki, hayır (dağıtma) niyetine kesilecek hayvanın nasıl kesilmesi gerekir?
_ Mutlaka üzerine Allah’ın adı anılmalıdır.
Ayetlerine inanıyorsanız, üzerinde ALLAH´ın ismi anılanlardan yeyin. (6/118)
_Hayvana eziyet etmemelidir. Çağın kesim usulleri hayvana zarar veriyorsa, Kuran’da önerilen kesim metodunu uygulamalıdır. (bkz. Hac-36)
Onlara Adem´in iki oğlunun olayını doğru anlat. Birer kurban adamışlardı da, birisinden kabul edilmiş, diğerinden edilmemişti. “Seni öldüreceğim!,” dedi. “ALLAH ancak erdemli olanlardan kabul eder,” dedi.(Maide/27)
YORUM: Bu olay İncil’de de desteklenir.
(İbr 11:4) Habil´in Allah’a Kabil´den daha iyi bir kurban sunması iman sayesinde oldu. İmanıyla doğru bir insan olarak Allah’ın beğenisini kazandı. Çünkü Allah onun sunduğu adakları kabul etti. Nitekim Habil ölmüş olduğu halde, iman sayesinde hâlâ konuşuyor.
Sonraki zamanlarda da Hz.İbrahim’in oğlunu (rüyasında görüp - Allah´ın emri zannedip) boğazlamak istemesi olayı vardır ki, müminlerin kurban kesmesi buna dayandırılabilir ”.
Onunla birlikte çalışma çağına varınca, “Oğlum,” dedi, “Rüyamda seni boğazlamam gerektiğini görüyorum. Ne düşünüyorsun?” “Babacığım,” dedi, “Sana emredileni uygula. ALLAH dilerse beni sabırlı bulacaksın.” Böylece ikisi de teslim oldu ve onu alnı üzerine yıktı. Kendisine, “İbrahim!” diye seslendik, “Sen rüyanı uyguladın.” İyileri böyle ödüllendiririz.Gerçekten bu apaçık bir sınavdı. Ve biz ona fidye olarak büyük bir kurban verdik. Sonrakiler için onun tarihini koruduk.(saffat/102-108)
YORUM: Bu ayette bazı mesajlar saklıdır aslında. Birincisi, müminlerin kurban kesmesi, Hz.İbrahim ile başlar diyebiliriz. İkincisi, Hz. İbrahim’in gördüğü rüyaların, Allah tarafından gösterilip-gösterilmediğini tasdik bakımından oğluna gidip bu teklifi yapması ve nihayetinde sabretmesine karşılık, oğlu yerine bir başka canlıya yöneltilmesi, Hz.İbrahim’in sabrının ve itikadının denendiğini ortaya koymaktadır. Kendinizi burada Hz.İbrahim’in yerine koyarsanız, bunun nasıl bir duygu olduğunu anlarsınız.
Kurban kesmek, bir canlının hayatına son vermek olacağından, bunu bir bayram havasında zevk ve neşe içinde uygulamak doğru değildir. Nitekim , Kuran’da da “KURBAN BAYRAMI” diye bir ifade geçmiyor. Bu olayın bir bayram şeklinde uygulanmasının, Kuran hükümlerinin dışında birçok dayanağı bulunmaktadır. İlki sözde hadislerdedir. Kurban Bayramının kutlanması, tıpkı Ramazan Bayramı gibi Hz.Peygamberin sünnetine dayanmaktadır.
Hz.Peygamber, Medine’ye hicret ettikten sonra, bura sakinlerinin İran kökenli Nevruz ve Mihrican bayramlarını kutladıklarını görünce: “Allah sizin için o iki günü daha hayırlı iki günle; kurban ve Ramazan bayramıyla değiştirmiştir” buyurarak Müslümanların senede iki bayramları bulunduğunu beyan etmişlerdir. (Müsned, III, 103, 235, 250; Ebu Davud, Salât, 245; Nesai, Salâtu’l-Îdeyn, 1)
YORUM: İlginçtir ki bu yanılgıyı destekleyen (bozulduğu söylenen) diğer ilahi kitaplarda da rastlıyoruz. Hele hele, “Yahudi’lerin kutladığı, mayasız ekmek bayramı FISIH” (ve aynı zamanda) “kurban bayramı” hakkında, Tevrat’ta geçen ifadeleri okuduğunuzda, nasıl da Yahudi inançlarının İslam’a sokulmak istendiğini görecekseniz.
TEVRAT’TA:
(Çık.12: 11) Eti şöyle yemelisiniz: Beliniz kuşanmış, çarıklarınız ayağınızda, değneğiniz elinizde olmalı. Eti çabuk yemelisiniz. Bu RAB´bin Fısıh* kurbanıdır.
(Çık.12: 13) Bulunduğunuz evlerin üzerindeki kan sizin için belirti olacak. Kanı görünce üzerinizden geçeceğim*. Mısır´ı cezalandırırken ölüm saçan size hiçbir zarar vermeyecek. D Not 12:13 «Geçmek»: Bu geçiş olayı Fısıh Bayramı olarak kutlanmaktadır. Fısıh sözcüğü «Geçmek» anlamına gelir.
(Çık.12: 14) Bu gün sizin için anma günü olacak. Bu günü RAB’ bin bayramı olarak kutlayacaksınız. Gelecek kuşaklarınız boyunca sürekli bir kural olarak bu günü kutlayacaksınız.»
ZEBUR’DA:
(Mez.120: 2) Ya RAB, kurtar canımı yalancı dudaklardan, Aldatıcı dillerden! D Not “Hac İlahisi”: Fısıh, Hasat, Çardak bayramlarını kutlamak için Yeruşalim´e çıkarken söylenen ezgi.
(Mez.118: 27) RAB Tanrı´dır, aydınlattı bizi. İplerle bağlayın bayram kurbanını* İlerleyin sunağın boynuzlarına kadar.
İNCİL’DE:
(Luk 2:41) İsa´nın annesi babası her yıl Fısıh bayramında Kudüs´e giderlerdi. İsa on iki yaşına gelince, bayram geleneğine uyarak yine gittiler.
(Luk 22:7) Fısıh kurbanının kesilmesi gereken Mayasız Ekmek günü geldi.
Kurban kesmek, salattan sonra, Allah’a (verdiği bolluğa karşı) şükrün kuvvetli bir göstergesidir. Kurban kesecek kişilerin, Allah’a hiç değilse, diğer fakirlere de bu yolla yardımda bulunmak istemesi, zekattan ayrı, toplumda yoksul-zengin ayırımını bir ölçüde azaltır.
Ki kendileri için bir takım yararlara tanık olsunlar ve kendilerine çiftlik hayvanlarını rızık olarak verdiği için ALLAH´ın ismini bilinen günlerde ansınlar. “Onlardan yeyin ve sıkıntı içindeki yoksullara da yedirin.”(hac/28)
ALLAH´a kulluğun bir işareti olarak, hayvanların kurban edilmesinde sizin için yararlar mevcuttur. Onlar sırada diziliyken üzerlerinde ALLAH´ın ismini anmalısınız. Yanları üzerine düştükleri zaman da onlardan yeyin ve dilenene de dilenmeyen yoksula da yedirin. Şükredesiniz diye onları size amade kıldık.(hac/36)
YORUM: Bu ayetleri dikkatle okuduğunuzda, kesilen hayvanın etinden, hayvanı kesenin de yiyebileceğini göreceksiniz. Falan mezhepte kesen eti yiyemez, şu kişi-bu kişi yiyemez diye hükümler bu ayete ters düşmektedir.
Hangi hayvanların - kaç yaşında kurban edileceği (tamamıyla) Kuran’da belirtilmez. Mantıken (küçük kümes hayvanı hariç) yaşını doldurmuş hayvan kesilebilir olsa gerek. Mesela, en azından kendisinden bir süre yararlandığımız hayvanlar veya eti yenen vahşi hayvanlar gibi (domuz hariç).
Onları o Tarihi Eve bağışlanmadan önce o (hayvan) lardan belli bir süre yararlanırsınız. (hac/33)
YORUM: Hayvanın yaşı ile ilgili bilgiler Tevrat’ta verilir. Buradan bir sınırlama getirmenin dayanağını da buna bağlayabiliriz.
(Çık.12: 4) Eğer bir kuzu* bir aileye çok geliyorsa, aile bireylerinin sayısı ve herkesin yiyeceği miktar hesaplanacak ve aile kuzuyu* en yakın komşusuyla paylaşabilecek.
(Çık.12: 5) Koyun ya da keçilerden seçeceğiniz hayvan kusursuz, erkek ve bir yaşında olmalı.
_ Kuran’da, kesilemeyecek hayvanlar şu şekilde belirtilir.
Leş, kan, domuzun eti ve ALLAH´tan başkasına adananlar size haram kılındı. Canları çıkmadan kesmeniz hariç, boğulmuş, vurulmuş, düşmüş, boynuzlanmış ve canavar tarafından yenmiş hayvanlar, kutsallaştırılmış taşlar üzerinde boğazlanarak fal oklarıyla dağıtılanlar, evet bunlar kötüdür. Bugün size dininizi olgunlaştırdım, size nimetimi tamamladım ve size din olarak islam´ı beğendim. Kim açlıktan dolayı zorda kalırsa, günaha istekle yönelmeden yerse ona günah yoktur. Çünkü ALLAH Bağışlayandır, Rahimdir.(5/3)
Hemen hemen bütün mezhepçi İslam ülkelerinde aynı günlerde (bir bayram havasında) onbinlerce hayvanın kesilerek telef olması, Allah’a şükür amacının dışına çıkıldığını gösterir. Farkında olmadan günah işliyoruz - sevap işleyelim derken…
ALLAH´a ne onların etleri, ne de kanları ulaşır; O´na ancak sizin erdemli davranışınız ulaşır. Onları böylece sizin hizmetinize vermiştir ki, sizi doğruya ulaştırdığı için ALLAH´ın büyüklüğünü anasınız.(hac/37)
YORUM: Sadece birkaç güne sıkıştırılan kesim işleminin, aileler – komşular arası et alış verişine döndürülmesi, bu hayra bir saygısızlık değil midir? Yoksula-yetime-muhtaçlara, bu etlerin dağıtılması daha uygundu aslında. Kurban kesmenin belli bir vakti yok ise Kuran’da, peki bu işi birkaç güne sığdırmaya çalışmamız (gün sınırlaması koymamız) neye dayanıyor dersiniz?
Tabiki Tevrat’a:
(Çık.12: 6) Ayın on dördüne kadar ona bakacaksınız. O akşamüstü bütün İsrail topluluğu hayvanları boğazlayacak
Peki, hayır (dağıtma) niyetine kesilecek hayvanın nasıl kesilmesi gerekir?
_ Mutlaka üzerine Allah’ın adı anılmalıdır.
Ayetlerine inanıyorsanız, üzerinde ALLAH´ın ismi anılanlardan yeyin. (6/118)
_Hayvana eziyet etmemelidir. Çağın kesim usulleri hayvana zarar veriyorsa, Kuran’da önerilen kesim metodunu uygulamalıdır. (bkz. Hac-36)