Aşağıya bir arkadaşın / ağabeyin yazısını asıyorum:
ZEKAT NEDİR?
Zekat; kök olarak kuvvet bularak büyümek, arınmak temizlenmek, arınmak için yapılan eylem , temize çıkarmak manalarına gelmektedir. Kuran’da her türlü arınma, temizlenmenin üst başlığı olarak kullanılmaktadır. Malın temizlenmesi ağırlıklı olarak sadaka ve infak ile mümkün oluyor. Manevi temizlik, tevbe etmek, dua ve davet etmekle mümkün olmaktadır.
Zekatı üst başlık olarak ele aldığımızda “Zekat” kavramının bugün anlaşılan daraltılmış manasının tam karşılığı olan “sadaka” yı ilk alt başlık olarak ele alabiliriz.
Kuran’da sadaka kavramı öncelikle devlet tarafından sosyal hizmet gayesiyle toplanan vergiler için kullanılmaktadır. Tevbe suresinde sadaka toplama (vergi) memurları ve toplanan sadakaların (vergilerin) nasıl harcanacağı anlatılıyor.
9:60. Sadakalar (zekâtlar) Allah'tan bir farz olarak ancak, yoksullara, düşkünlere, onlar üzerinde çalışan memurlara, gönülleri (İslâm'a) ısındırılacak olanlara, (hürriyetlerini satın almaya çalışan) kölelere, borçlulara, Allah yolunda çalışıp cihad edenlere, yolcuya mahsustur. Allah pek iyi bilendir, hikmet sahibidir.
Sadaka vermenin zekat (temizlenmek,arınmak) için kullanımını ise Tevbe 103. Ayette görüyoruz.
9:103. Onların mallarından sadaka al ; bununla onları (günahlardan) temizlersin, onları arıtıp yüceltirsin.(zekat) Ve onlara salat et (destek ol). Çünkü senin salatın (desteğin) onlar için sükûnettir (onları yatıştırır). Allah işitendir, bilendir.
Devletin topladığı sadakanın dışında müminler kendi tasarruflarıyla ayetlerde tarif edilen vasıflara haiz kimselere sadaka verilebilir.
2:271. Eğer sadakaları açıktan verirseniz ne âlâ! Eğer onu fakirlere gizlice verirseniz, işte bu sizin için daha hayırlıdır. Allah da bu sebeple sizin günahlarınızı örter. Allah, yapmakta olduklarınızı bilir.
Yerine getirilemeyen bir vecibenin yerine sadaka verilmesi de bir sadaka çeşididir.
2:196. Haccı ve umreyi Allah için tam yapın. Eğer (bunlardan) alıkonursanız kolayınıza gelen kurbanı gönderin. Kurban, yerine varıncaya kadar başlarınızı tıraş etmeyin. Sizden her kim hasta olursa yahut başından bir rahatsızlığı varsa, oruç veya sadaka veya kurban olmak üzere fidye gerekir.
Allah’ın rızası için sadaka vermenin mükafatı maddi ve manevi olarak kat kat ödenecektir.
2:276. Allah faizi tüketir, sadakaları ise bereketlendirir. Allah küfürde ve günahta ısrar eden hiç kimseyi sevmez.
57:18. Sadaka veren erkeklere ve sadaka veren kadınlara ve Allah'a güzel bir ödünç verenlere, verdiklerinin karşılığı kat kat ödenir ve onlara değerli bir mükâfat var
9:104. Allah'ın, kullarının tevbesini kabul edeceğini, sadakaları geri çevirmeyeceğini ve Allah'ın tevbeyi çok kabul eden ve pek esirgeyen olduğunu hâla bilmezler mi?
Kuran’da sadakanın dışında birde infaktan bahsedilmektedir. İnfak, malın Allah rızası için harcanması manasına gelmektedir. Sadakadan farkı anne,baba, yakın akraba,yoksullar,yolcular için Allah rızası gözetilerek yapılan her türlü harcamayı içine almasıdır.
2:215. Sana (Allah yolunda) ne harcayacaklarını (infak) soruyorlar. De ki: Maldan harcadığınız şey, ebeveyn, yakınlar, yetimler, fakirler ve yolcular için olmalıdır. Şüphesiz Allah yapacağınız her hayrı bilir.
2:2l9. Sana, şarap ve kumar hakkında soru sorarlar. De ki: Her ikisinde de büyük bir günah ve insanlar için bir takım faydalar vardır. Ancak her ikisinin de günahı faydasından daha büyüktür. Yine sana iyilik yolunda ne harcayacaklarını (infak) sorarlar. "İhtiyaç fazlasını" de. Allah size âyetleri böyle açıklar ki düşünesiniz.
İnfak da sadaka gibi malın temizlenmesi ve bereketlenmesini aynı zamanda manevi temizlenmeyi sağlamaktadır.
2:261. Allah yolunda mallarını harcayanların (infak edenlerin) örneği, yedi başak bitiren bir tane gibidir ki, her başakta yüz tane vardır. Allah dilediğine kat kat fazlasını verir. Allah'ın lütfu geniştir, O herşeyi bilir.
2:262. Mallarını Allah yolunda harcayıp da arkasından başa kakmayan, fakirlerin gönlünü kırmayan kimseler var ya, onların Allah katında has mükâfatları vardır. Onlar için korku yoktur, üzüntü de çekmeyeceklerdir.
Müminin malını vererek temizlenmesinin yanında ve en az onun kadar önemli bir zekatta günahlardan ve şirkten arınmaktır.
35:18. Hiçbir günahkâr başkasının günahını yüklenmez. Yükü (günahı) ağır gelen kimse onu taşımak için (başkasını) çağırsa, bu çağırdığı akrabası da olsa, onun yükünden bir şey yüklenmez. Sen ancak görmeden Rablerinden korkanları ve namazı kılanları uyarabilirsin. Kim temizlenirse (zekat) o, kendi menfaatine temizlenmiş olur. Dönüş Allah'adır.
91:9.Nefsini kötülüklerden arındıran (zekat) kurtuluşa ermiştir,
24:30. (Resûlüm!) Mümin erkeklere, gözlerini (harama) dikmemelerini, ırzlarını da korumalarını söyle. Çünkü bu, kendileri için daha temiz bir davranıştır. Şüphesiz Allah, onların yapmakta olduklarından haberdardır.
Kuranın salat ve zekatı birlikte kullandığı ayetleri bu bakış açısıyla incelediğimizde kıyamı, kuran okumayı,Allah’a boyun eğmeyi duayı, tespihi (Allah'ı yüceltmeyi) içine alan bir eylem ve peşinden zekat emri acaba salatı ikame ederken her türlü saptırıcının (şeytanın) etkisinden kurtulmayı kastediyor olmasın.
Zekatın manasını daraltır ve sadece sadakaya indirgersek sadece zenginlere has bir ibadettir der onu yeterince ciddiye almamış oluruz. Oysa zekat sadece zenginler için değil bütün müminler için farzdır. Zenginler ise ekstra olarak mallarını sadaka ve infak ile zekatlamalılar.
ZEKAT NEDİR?
Zekat; kök olarak kuvvet bularak büyümek, arınmak temizlenmek, arınmak için yapılan eylem , temize çıkarmak manalarına gelmektedir. Kuran’da her türlü arınma, temizlenmenin üst başlığı olarak kullanılmaktadır. Malın temizlenmesi ağırlıklı olarak sadaka ve infak ile mümkün oluyor. Manevi temizlik, tevbe etmek, dua ve davet etmekle mümkün olmaktadır.
Zekatı üst başlık olarak ele aldığımızda “Zekat” kavramının bugün anlaşılan daraltılmış manasının tam karşılığı olan “sadaka” yı ilk alt başlık olarak ele alabiliriz.
Kuran’da sadaka kavramı öncelikle devlet tarafından sosyal hizmet gayesiyle toplanan vergiler için kullanılmaktadır. Tevbe suresinde sadaka toplama (vergi) memurları ve toplanan sadakaların (vergilerin) nasıl harcanacağı anlatılıyor.
9:60. Sadakalar (zekâtlar) Allah'tan bir farz olarak ancak, yoksullara, düşkünlere, onlar üzerinde çalışan memurlara, gönülleri (İslâm'a) ısındırılacak olanlara, (hürriyetlerini satın almaya çalışan) kölelere, borçlulara, Allah yolunda çalışıp cihad edenlere, yolcuya mahsustur. Allah pek iyi bilendir, hikmet sahibidir.
Sadaka vermenin zekat (temizlenmek,arınmak) için kullanımını ise Tevbe 103. Ayette görüyoruz.
9:103. Onların mallarından sadaka al ; bununla onları (günahlardan) temizlersin, onları arıtıp yüceltirsin.(zekat) Ve onlara salat et (destek ol). Çünkü senin salatın (desteğin) onlar için sükûnettir (onları yatıştırır). Allah işitendir, bilendir.
Devletin topladığı sadakanın dışında müminler kendi tasarruflarıyla ayetlerde tarif edilen vasıflara haiz kimselere sadaka verilebilir.
2:271. Eğer sadakaları açıktan verirseniz ne âlâ! Eğer onu fakirlere gizlice verirseniz, işte bu sizin için daha hayırlıdır. Allah da bu sebeple sizin günahlarınızı örter. Allah, yapmakta olduklarınızı bilir.
Yerine getirilemeyen bir vecibenin yerine sadaka verilmesi de bir sadaka çeşididir.
2:196. Haccı ve umreyi Allah için tam yapın. Eğer (bunlardan) alıkonursanız kolayınıza gelen kurbanı gönderin. Kurban, yerine varıncaya kadar başlarınızı tıraş etmeyin. Sizden her kim hasta olursa yahut başından bir rahatsızlığı varsa, oruç veya sadaka veya kurban olmak üzere fidye gerekir.
Allah’ın rızası için sadaka vermenin mükafatı maddi ve manevi olarak kat kat ödenecektir.
2:276. Allah faizi tüketir, sadakaları ise bereketlendirir. Allah küfürde ve günahta ısrar eden hiç kimseyi sevmez.
57:18. Sadaka veren erkeklere ve sadaka veren kadınlara ve Allah'a güzel bir ödünç verenlere, verdiklerinin karşılığı kat kat ödenir ve onlara değerli bir mükâfat var
9:104. Allah'ın, kullarının tevbesini kabul edeceğini, sadakaları geri çevirmeyeceğini ve Allah'ın tevbeyi çok kabul eden ve pek esirgeyen olduğunu hâla bilmezler mi?
Kuran’da sadakanın dışında birde infaktan bahsedilmektedir. İnfak, malın Allah rızası için harcanması manasına gelmektedir. Sadakadan farkı anne,baba, yakın akraba,yoksullar,yolcular için Allah rızası gözetilerek yapılan her türlü harcamayı içine almasıdır.
2:215. Sana (Allah yolunda) ne harcayacaklarını (infak) soruyorlar. De ki: Maldan harcadığınız şey, ebeveyn, yakınlar, yetimler, fakirler ve yolcular için olmalıdır. Şüphesiz Allah yapacağınız her hayrı bilir.
2:2l9. Sana, şarap ve kumar hakkında soru sorarlar. De ki: Her ikisinde de büyük bir günah ve insanlar için bir takım faydalar vardır. Ancak her ikisinin de günahı faydasından daha büyüktür. Yine sana iyilik yolunda ne harcayacaklarını (infak) sorarlar. "İhtiyaç fazlasını" de. Allah size âyetleri böyle açıklar ki düşünesiniz.
İnfak da sadaka gibi malın temizlenmesi ve bereketlenmesini aynı zamanda manevi temizlenmeyi sağlamaktadır.
2:261. Allah yolunda mallarını harcayanların (infak edenlerin) örneği, yedi başak bitiren bir tane gibidir ki, her başakta yüz tane vardır. Allah dilediğine kat kat fazlasını verir. Allah'ın lütfu geniştir, O herşeyi bilir.
2:262. Mallarını Allah yolunda harcayıp da arkasından başa kakmayan, fakirlerin gönlünü kırmayan kimseler var ya, onların Allah katında has mükâfatları vardır. Onlar için korku yoktur, üzüntü de çekmeyeceklerdir.
Müminin malını vererek temizlenmesinin yanında ve en az onun kadar önemli bir zekatta günahlardan ve şirkten arınmaktır.
35:18. Hiçbir günahkâr başkasının günahını yüklenmez. Yükü (günahı) ağır gelen kimse onu taşımak için (başkasını) çağırsa, bu çağırdığı akrabası da olsa, onun yükünden bir şey yüklenmez. Sen ancak görmeden Rablerinden korkanları ve namazı kılanları uyarabilirsin. Kim temizlenirse (zekat) o, kendi menfaatine temizlenmiş olur. Dönüş Allah'adır.
91:9.Nefsini kötülüklerden arındıran (zekat) kurtuluşa ermiştir,
24:30. (Resûlüm!) Mümin erkeklere, gözlerini (harama) dikmemelerini, ırzlarını da korumalarını söyle. Çünkü bu, kendileri için daha temiz bir davranıştır. Şüphesiz Allah, onların yapmakta olduklarından haberdardır.
Kuranın salat ve zekatı birlikte kullandığı ayetleri bu bakış açısıyla incelediğimizde kıyamı, kuran okumayı,Allah’a boyun eğmeyi duayı, tespihi (Allah'ı yüceltmeyi) içine alan bir eylem ve peşinden zekat emri acaba salatı ikame ederken her türlü saptırıcının (şeytanın) etkisinden kurtulmayı kastediyor olmasın.
Zekatın manasını daraltır ve sadece sadakaya indirgersek sadece zenginlere has bir ibadettir der onu yeterince ciddiye almamış oluruz. Oysa zekat sadece zenginler için değil bütün müminler için farzdır. Zenginler ise ekstra olarak mallarını sadaka ve infak ile zekatlamalılar.