BeyazKelebek
New member
Halife Hazreti Ömer (ra) ve Hazreti Osman (ra) dönemlerinde fetihler arttı. İslam beldelerinin genişlemesi üzerine de çeşitli ve farklı bölgelerde yaşan Arab asıllı olmayan Müslümanlar da Kur’an-ı Kerim’i çeşitli ashabı n okuyuşu ve metinlerine göre öğrendiler. Arab dilinin kendine özgünlüğ ü sebebiyle bu çeşitli ve farklı okuyuşlar sebebiyle, yanlış manalar oluşması üzerine de sert tartışmalar ortaya çıktı. Enes bin Malik’in bir rivayetine göre, Azerbaycan ve Ermenistan’ı n fethi esnasında bu ordulara komutanlı k eden Huzeyfe bin Yemenî, Irak ve Suriye kökenli askerler arasında Kur’an’ın okuyuşu ile ilgili tartışmalara şahit oldu. Bu durumdan büyük bir endişe duyan Huzeyfe bin Yemenî, Halife Hz. Osman’a müracaat ederek sorunun çözümlenmesini istedi. Bunun üzerine Halife Hz. Osman, Hz. Hasfa’nın emanetinde bulunan ve Hz. Ebu Bekir’in topladığı kitabı çoğaltarak İslam beldelerinin çeşitli merkezlerine göndermeye karar verdi. Bu çalışma da, yine, Zeyd bin Sabit başkanlığında, aralarında, Abdullah bin Zubeyr, Said bin As ve Abdurrahman bin Haris bin Hişam’ın da bulunduğ u 12 kişilik bir heyet tarafından yapı ldı. 646-651 yılları arasında beş yılda tamamlanan bu çalışma sonunda, Hazreti Osman, ilk halife Hazreti Ebu Bekir tarafından toplatılan nüshayı Hazreti Hafsa’ya iade etti. Bu son heyet tarafından hazırlanan 7 nüsha, yanlarında birer Kâri ile birlikte Mekke, Kufe, Basra, şam (Dimeşk), Yemen ve Bahreyn’e gönderildi. Nüshalardan biri de Medine’de kaldı.[5] Hazreti Osman bundan sonra, kişilerin yanları nda bulunan bölümlerin ise imha edilmesini emretti.
Bu önemli ve başarılı bir çalışmaya rağmen Kur’an’ın okunuşunda zorluklar ve yanlışlıklar devam etti. Bunun sebebi ise Arab alfabesinde noktalama ve harekeleme işaretlerinin bulunmayışı idi. Bunun üzerine Halife Abdulmelik bin Mervan’ı n Irak valisi Ziyad bin Ebih, Ebul Esved ed Dualî’den, bu yanlış okumanı n önüne geçecek bir usül bulmasını istedi. Abul Esved ed Dualî, bir katib yardımcısı ile birlikte baştan sona Kur’an-ı Kerim’i harekeledi.[6] Ama maalesef, buna rağmen problemin tamamen çözümüne ulaşılamadı. Gerçi, bu harekeleme işlemi Kur’an’ın okunmasını oldukça kolaylaştı rmasına rağmen, Arab dilini ve Kur’an’ı yeni öğ- renenler, birbirine benzer harşeri ayırd etmekte zorlanıyorlardı. Bu problemin de çözümlenmesi için sonraki zamanlarda Irak valisi Haccac, İbn Yemâr ve Nasr bin Âsım’ı görevlendirdi. İbn Yemâr ve Nasr bin Âsım da, Ebul Esved’in harekeleme ve noktalamalarına ilave yaptı. Kur’an üzerinde yapılan bu ek çalışma İslam dünyasında geniş bir şekilde yaygınlaştı.[7] Daha sonraki dönemde ise, Halîl bin Ahmet harekeleme ve noktalama işlemlerini daha da geliştirerek Kur’an-ı Kerim’in yazılış şeklini bugünkü yazılı haline getirdi.
Bu önemli ve başarılı bir çalışmaya rağmen Kur’an’ın okunuşunda zorluklar ve yanlışlıklar devam etti. Bunun sebebi ise Arab alfabesinde noktalama ve harekeleme işaretlerinin bulunmayışı idi. Bunun üzerine Halife Abdulmelik bin Mervan’ı n Irak valisi Ziyad bin Ebih, Ebul Esved ed Dualî’den, bu yanlış okumanı n önüne geçecek bir usül bulmasını istedi. Abul Esved ed Dualî, bir katib yardımcısı ile birlikte baştan sona Kur’an-ı Kerim’i harekeledi.[6] Ama maalesef, buna rağmen problemin tamamen çözümüne ulaşılamadı. Gerçi, bu harekeleme işlemi Kur’an’ın okunmasını oldukça kolaylaştı rmasına rağmen, Arab dilini ve Kur’an’ı yeni öğ- renenler, birbirine benzer harşeri ayırd etmekte zorlanıyorlardı. Bu problemin de çözümlenmesi için sonraki zamanlarda Irak valisi Haccac, İbn Yemâr ve Nasr bin Âsım’ı görevlendirdi. İbn Yemâr ve Nasr bin Âsım da, Ebul Esved’in harekeleme ve noktalamalarına ilave yaptı. Kur’an üzerinde yapılan bu ek çalışma İslam dünyasında geniş bir şekilde yaygınlaştı.[7] Daha sonraki dönemde ise, Halîl bin Ahmet harekeleme ve noktalama işlemlerini daha da geliştirerek Kur’an-ı Kerim’in yazılış şeklini bugünkü yazılı haline getirdi.