Marifetname adlı ilim ifran kaynağı kitabı yazan Çok Değerli Büyük Şahsiyet büyük alim olan Erzurumlu İbrahim Hakkı efendi hazretleri fakirliğin sebepleri konusundaki ilmi çalışmasında şöyle demektedir:
FAKİRLİĞİN SEBEPLERİ
Günah işlemek
Yalan söylemek
Sabah vakti uyumak
Bir gün bir gecede sekiz saatten çok uyumak
Soyunup çıplak yatmak
Çıplak iken abdest bozmak
Bir yanı üzerine yaslanıp ekmek yemek
Ekmek kırıntılarını yere dökmek
Cenabet iken ağzını yıkamadan yemek
Soğan ve sarımsak kabuklarını yakmak
Geceleyin evi süpürmek
Çöpleri evin içinde biriktirmek
Yaşından büyüklerin önünde yürümek
Anne ve babasını isimleri ile çağırmak
Eline geçen çer çöple dişlerini kurcalamak
Toprak ve çamur ile ellerini ovalamak
Eşik üzerinde oturmak
Kapının bir kanadına dayanmak
Helada abdest almak
Elbisesini üzerinde dikmek
Yüzünü yıkayınca yeniyle ya da eteği ile silmek
Evde örümcek yuvasını saklamak
Namazı kılmada gevşek davranmak
Sabah namazını kıldıktan sonra camiden erken çıkmak
Her sabah çarşıya erken gitmek
Çarşıdan eve geç dönmek
Dilencilerden ekmek kırıntılarını satın almak
Kendi evladına beddua etmek
Biti ateşe atmak
Gece kapların ağzını açık bırakmak
Mumu, kandili nefesle söndürmek
Boğumlu kalemle yazmak
Dişi kırık tarakla taranmak
Anne, baba ve üstadına duayı unutmak
Sarığını otururken sarmak
Ayak donunu ayakta giymek
Dilenciye kızıp boş çevirmek
Kısıp ihtiyacından az harcamak
İsraf edip haddinden çok harcamak
Geçim işlerinde gevşek davranmak
Kapısız evde yalnız yatmaktır.
FAKİRLİĞİN SEBEPLERİ
Günah işlemek
Yalan söylemek
Sabah vakti uyumak
Bir gün bir gecede sekiz saatten çok uyumak
Soyunup çıplak yatmak
Çıplak iken abdest bozmak
Bir yanı üzerine yaslanıp ekmek yemek
Ekmek kırıntılarını yere dökmek
Cenabet iken ağzını yıkamadan yemek
Soğan ve sarımsak kabuklarını yakmak
Geceleyin evi süpürmek
Çöpleri evin içinde biriktirmek
Yaşından büyüklerin önünde yürümek
Anne ve babasını isimleri ile çağırmak
Eline geçen çer çöple dişlerini kurcalamak
Toprak ve çamur ile ellerini ovalamak
Eşik üzerinde oturmak
Kapının bir kanadına dayanmak
Helada abdest almak
Elbisesini üzerinde dikmek
Yüzünü yıkayınca yeniyle ya da eteği ile silmek
Evde örümcek yuvasını saklamak
Namazı kılmada gevşek davranmak
Sabah namazını kıldıktan sonra camiden erken çıkmak
Her sabah çarşıya erken gitmek
Çarşıdan eve geç dönmek
Dilencilerden ekmek kırıntılarını satın almak
Kendi evladına beddua etmek
Biti ateşe atmak
Gece kapların ağzını açık bırakmak
Mumu, kandili nefesle söndürmek
Boğumlu kalemle yazmak
Dişi kırık tarakla taranmak
Anne, baba ve üstadına duayı unutmak
Sarığını otururken sarmak
Ayak donunu ayakta giymek
Dilenciye kızıp boş çevirmek
Kısıp ihtiyacından az harcamak
İsraf edip haddinden çok harcamak
Geçim işlerinde gevşek davranmak
Kapısız evde yalnız yatmaktır.