DİLSİZLİK KORKUSU/ Ali Çolak
Bir gün, bildiğimiz bütün kelimeleri unutup dilsiz kalakalsak dünyada, yaşamanın anlamı nice olurdu?
Sanırım bir uzvunu, mesela kolunu, bacağını yahut gözlerini yitirmekten daha büyük acılar, daha derin yoksunluklar duyar insan kelimesiz kaldığında. Muhtemel ki mânâsız bir boşluğun ortasında, taş gibi, ağaç gibi dikilir ve acı bir feryat koparır hayvansı seslerle. Selim İleri böyle bir rüyasından söz etmişti bir yazısında. Bütün kelimelerini yitirdiğini görmüş rüyasında, dilsiz kalmış; silinmiş hafızası. Kan ter içinde uyanmış o karabasandan. Sonra bunun bir rüya olduğunu, kelimelerin yerli yerinde durduğunu anlayıp şükretmiş. Rüyası bile tarifsiz acılar veriyor insana dilsizliğin. Ne korkunç bir andır bu, ne düşünür insan böyle bir uyanıştan sonra? Ölümcül bir hastalığa yakalanıp tehlikeli bir ameliyat geçiren biri, artık yaşama nasıl dört elle sarılır; saatlerin, günlerin kıymetini nasıl bilirse, kelimelerine yeniden kavuşan da öyle sımsıkı tutunur onlara.
Birini bile boşa harcamaktan, tesirsiz söylemekten korkar. Doldurur içlerini petekteki bal gibi, sakınır, kıskanır. Sonra gönlünden ışıltı, ruhundan heyecan, dilinden bir damla tat katar da öyle söyler. Birer armağan gibi ulaştırır her kelimeyi muhatabına; murad alıp murad verir gibi... O kelimeler ki artık boşlukta yitmez; bir kulaktan girip diğerinden çıkmaz, gönülden gönüle yol bulup gider.
Kelimelerin kıymetini biliyor muyuz? Hayır, hayır!
Tümden değilse bile öbek öbek yitiriyoruz artık onları.
Cümleyi çıkarıyoruz yaşamımızdan.
Kelimeleri sevip koruyan, yalnız şairler olmalı. Öyle ya, kim sözünü sakınarak, kıskanarak, her bir sesin boşa gitmesinden ödü koparak konuşuyor? Kimin, içi bıngıl bıngıl bal dolu kelimeleri var? Ne sakınması, ne kıskanması, ne balı!.. İçinde kendi sesi çınlayan kelimeleri yok kimsenin.
Ortalıkta ucuz ve sahipsiz eşya gibi cılkı çıkmış sözler dolaşıyor; tesirsiz ve sessiz. Bir avuç kelime, yıkılmış bir imparatorluğun enkazından kurtulup başka bir ülkeye göç etmiş sefiller gibi o ağızdan bu ağza, o masadan bu masaya savrulup duruyor. Nesebini, özünü ve ruhunu yitirmiş, safiyetini uzaklarda bırakmış, yaşamıyor gibi yaşıyor. Hangi ‘dil’de döllenip temiz bir oğul verecek, hangi duru sözle aşılanıp bir anlam ağacı yeşertecek bunlar?
Dil katilleri cirit atıyor ortalıkta. Mirasyediler; dışı süslü, içi boş laf ebeleri, söz celepleri, ‘sanatçı’lar!.. Adım başı, söz başı bıkmadan usanmadan, ağızlarında; ‘yüreğine sağlık, yürekten söyledi, yürek dolusu..’, ‘inanılmaz güzel’, ‘duygu seli’, ‘çok kutluyorum’, ‘keyif aldım’, ‘damardan...’ Hepsi birbirine benzer; isimler başka, yüzler aynı.
Mimikler, tonlamalar, bakışlar birbirinden çoğaltılmış. Kelimeler azap çekiyor ağızlarında, feryat ediyor. Parıltılı giysiler içinde ve ışık yağmurları altında dilsiz insan geçitleri, ilkçağların ilkel eğlence merasimlerini andırıyor. Konuşan yalnız vücut dili...
Neden Allah’ım, biz neden sonsuz kelimelerle çıkmıyoruz her sabah sokağa?
Dilimizde bitip tükenmez tazecik sözler, neden saçmıyoruz birer tohum gibi etrafa? Gün ışıklarının her hûzmesini ayrı bir kelimeyle adlandırıp, her gülücüğe ayrı bir anlam, gözlerdeki her ışıltıya farklı bir yorum getirmiyoruz?
Geçip gidiyoruz Allah’ım savrulan karlar, karı eriten güneşler, dolu dolu bulutlar altından her sabah...
Ve sonra yaralanmış kadınlar ki gözleri derin, bakışları bulanık; sevmesiz erkekler, içleri kupkuru ve öpülmemiş çocuk yüzleri görüyoruz, soğuk...
Bakıp geçiyoruz, nutkumuz tutulmuş gibi yanlarından... Dilsizleşiyoruz günden güne.
Dilsizleşiyor kadınlar ve erkekler. Ve bu yüzden çöküyor aşklar çatırdayarak; evlilikler, dostluklar çöküyor. Bu yüzden neşesiz ve umutsuzuz. Aşkın şiddetine mukavemet edecek ve fakat birbirine değdikçe alev alacak kelimelerimiz yok artık... Kelimesi olmayanın ne imanı, ne aşkı ne de geleceği olur...
Bizi kelimesiz bırakma Allah’ım!
Bir gün, bildiğimiz bütün kelimeleri unutup dilsiz kalakalsak dünyada, yaşamanın anlamı nice olurdu?
Sanırım bir uzvunu, mesela kolunu, bacağını yahut gözlerini yitirmekten daha büyük acılar, daha derin yoksunluklar duyar insan kelimesiz kaldığında. Muhtemel ki mânâsız bir boşluğun ortasında, taş gibi, ağaç gibi dikilir ve acı bir feryat koparır hayvansı seslerle. Selim İleri böyle bir rüyasından söz etmişti bir yazısında. Bütün kelimelerini yitirdiğini görmüş rüyasında, dilsiz kalmış; silinmiş hafızası. Kan ter içinde uyanmış o karabasandan. Sonra bunun bir rüya olduğunu, kelimelerin yerli yerinde durduğunu anlayıp şükretmiş. Rüyası bile tarifsiz acılar veriyor insana dilsizliğin. Ne korkunç bir andır bu, ne düşünür insan böyle bir uyanıştan sonra? Ölümcül bir hastalığa yakalanıp tehlikeli bir ameliyat geçiren biri, artık yaşama nasıl dört elle sarılır; saatlerin, günlerin kıymetini nasıl bilirse, kelimelerine yeniden kavuşan da öyle sımsıkı tutunur onlara.
Birini bile boşa harcamaktan, tesirsiz söylemekten korkar. Doldurur içlerini petekteki bal gibi, sakınır, kıskanır. Sonra gönlünden ışıltı, ruhundan heyecan, dilinden bir damla tat katar da öyle söyler. Birer armağan gibi ulaştırır her kelimeyi muhatabına; murad alıp murad verir gibi... O kelimeler ki artık boşlukta yitmez; bir kulaktan girip diğerinden çıkmaz, gönülden gönüle yol bulup gider.
Kelimelerin kıymetini biliyor muyuz? Hayır, hayır!
Tümden değilse bile öbek öbek yitiriyoruz artık onları.
Cümleyi çıkarıyoruz yaşamımızdan.
Kelimeleri sevip koruyan, yalnız şairler olmalı. Öyle ya, kim sözünü sakınarak, kıskanarak, her bir sesin boşa gitmesinden ödü koparak konuşuyor? Kimin, içi bıngıl bıngıl bal dolu kelimeleri var? Ne sakınması, ne kıskanması, ne balı!.. İçinde kendi sesi çınlayan kelimeleri yok kimsenin.
Ortalıkta ucuz ve sahipsiz eşya gibi cılkı çıkmış sözler dolaşıyor; tesirsiz ve sessiz. Bir avuç kelime, yıkılmış bir imparatorluğun enkazından kurtulup başka bir ülkeye göç etmiş sefiller gibi o ağızdan bu ağza, o masadan bu masaya savrulup duruyor. Nesebini, özünü ve ruhunu yitirmiş, safiyetini uzaklarda bırakmış, yaşamıyor gibi yaşıyor. Hangi ‘dil’de döllenip temiz bir oğul verecek, hangi duru sözle aşılanıp bir anlam ağacı yeşertecek bunlar?
Dil katilleri cirit atıyor ortalıkta. Mirasyediler; dışı süslü, içi boş laf ebeleri, söz celepleri, ‘sanatçı’lar!.. Adım başı, söz başı bıkmadan usanmadan, ağızlarında; ‘yüreğine sağlık, yürekten söyledi, yürek dolusu..’, ‘inanılmaz güzel’, ‘duygu seli’, ‘çok kutluyorum’, ‘keyif aldım’, ‘damardan...’ Hepsi birbirine benzer; isimler başka, yüzler aynı.
Mimikler, tonlamalar, bakışlar birbirinden çoğaltılmış. Kelimeler azap çekiyor ağızlarında, feryat ediyor. Parıltılı giysiler içinde ve ışık yağmurları altında dilsiz insan geçitleri, ilkçağların ilkel eğlence merasimlerini andırıyor. Konuşan yalnız vücut dili...
Neden Allah’ım, biz neden sonsuz kelimelerle çıkmıyoruz her sabah sokağa?
Dilimizde bitip tükenmez tazecik sözler, neden saçmıyoruz birer tohum gibi etrafa? Gün ışıklarının her hûzmesini ayrı bir kelimeyle adlandırıp, her gülücüğe ayrı bir anlam, gözlerdeki her ışıltıya farklı bir yorum getirmiyoruz?
Geçip gidiyoruz Allah’ım savrulan karlar, karı eriten güneşler, dolu dolu bulutlar altından her sabah...
Ve sonra yaralanmış kadınlar ki gözleri derin, bakışları bulanık; sevmesiz erkekler, içleri kupkuru ve öpülmemiş çocuk yüzleri görüyoruz, soğuk...
Bakıp geçiyoruz, nutkumuz tutulmuş gibi yanlarından... Dilsizleşiyoruz günden güne.
Dilsizleşiyor kadınlar ve erkekler. Ve bu yüzden çöküyor aşklar çatırdayarak; evlilikler, dostluklar çöküyor. Bu yüzden neşesiz ve umutsuzuz. Aşkın şiddetine mukavemet edecek ve fakat birbirine değdikçe alev alacak kelimelerimiz yok artık... Kelimesi olmayanın ne imanı, ne aşkı ne de geleceği olur...
Bizi kelimesiz bırakma Allah’ım!
